تبیین ارتباط فرم شهر و آلودگی هوا: مروری نظام مند

آلودگی هوا به عنوان یکی از مشکلات بزرگ زیست محیطی در جهان شناخته شده است. این مشکل به خصوص در کشورهای درحال توسعه و نیمه توسعه مورد توجه ویژهای قرار گرفته است. در سال های اخیر، شهرها با شاخص رشد بالا جمعیت، تغییرات زیادیدر فرم و شکل شهری خود داشته اند که در این راستا، تنوع محیطی و فشارهای اکولوژیکی بوجود آمده است. پژوهش های علمیانجام شده ادعا میکنند که طراحی ساختمان تاثیر قابل توجهی بر میکرواقلیم محلی دارد و میتواند بر توزیع آلاینده ها تاثیر بگذارد.نویسندگان متوجه شدند که ساختمانهایی که دارای تهویه خوب و سیستم تهویه طبیعی هستند، میتوانند منجر به کاهش سطحآلودگی شوند. بر این اساس این پژوهش با بهره گیری از رویکرد فرامطالعه به بازخوانی مطالعات علمی آلودگی هوا با فرم شهریپرداخته است و بر اهمیت مد نظر داشتن فرم شهری به عنوان یک عامل مهم در سیاستگذاری شهری تاکید میکند و در ادامه بهرابطه و تعریف عوامل تاثیر گذار بر آلودگی هوا از منظر نظریه پردازان مختلف و تاثیر فرم شهر بر افزایش و کاهش آلودگی هاپرداخته است. در این پژوهش سعی شده است علاوه بر تلفیق نتایج پژوهش های قبلی تامل و تعمقی بر فرآیندهای آنها نیز صورتگیرد. لذا ابتدا به توصیف مشخصات عمومی و ساختاری پژوهش های پیشین پرداخته و در ادامه چارچوب نظری و محتوایی آلودگیهوا با فرم شهری منطبق با الگوی پیشنهادی ساندوسکی و باروسو پیشنهاد می گردد، جامعه مورد مطالعه در این پژوهش شامل ۶۱ مقالهعلمی-پژوهشی از مطالعات داخلی و خارجی، با محوریت موضوعی تبیین ارتباط آلودگی هوا با فرم شهری در بازه زمانی سالهای۱۳۹۲ تا ۱۴۰۲ مورد بررسی قرار گرفته اند. نتایج پژوهش، بیانگر این است که هر چه پراکندگی در شهرها بیشتر باشد آلودگی هوانیز افزایش میابد و هرچه تراکم و ارتفاع ساختمانی را کاهش و فضای سبز را افزایش دهیم آلودگی هوای کمتری را خواهیم داشت.