مطالعە شکل گیری «موج نو در سینمای» ایران با تکیه بر نظریە «جورج هواکو»

جامعه شناسی فیلم شاخه ای از جامعه شناسی هنر و ادبیات است که به مطالعە تاثیرپذیری و تاثیرگذاری جامعه و فیلم بر یکدیگر می پردازد. فیلم به عنوان محصول و دستاورد جامعه ای متشکل از هنرمندان و تکنسین ها و پدیدآورندگان، حامیان و مخاطبان فیلم در دل جامعه ای بزرگتر، نیز از منظر جامعه شناسی قابلیت مطالعه و تحلیل دارد. شرایط و تحولات اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و اقتصادی در شکل گیری جریان های فیلمسازی نقش تعیین کننده ای دارد. یکی از جریان های مهم در تاریخ فیلم و سینما "موج نو" در کشورهای مختلف است. "جورج هواکو" نظریه پرداز مطرح در عرصە جامعه شناسی فیلم و سینما با مطالعە موج نو کشورهای مختلف مولفه ها و الگوهای ثابتی برای شکل گیری موج نو در فیلم مطرح می کند. در ایران نیز جریانی موسوم به موج نو به تبعیت از موج نو فیلم ایتالیا و فرانسه، در دهە ۴۰ و ۵۰ هجری شمسی شکل گرفته است. این پژوهش با معیار قرار دادن مولفه ها و الگوی ارائه شده از سوی جورج هواکو به مطالعە تحلیلی، توصیفی این جریان می پردازد. براساس یافته ها و مقایسه با موج نو در کشورهای آلمان، شوروی و ایتالیا که هواکو آنها را مطالعه نموده است، شرایط کافی و لازم برای شکل گیری و نامگذاری جریان موج نو در سینمای ایران فراهم نشده و جریان شکل گرفته را می توان جریان روشنفکری و پیشتاز در سینمای ایران نامید.