نگرشی بر مخاطرات زیست محیطی و امنیتی تنش آب(بحران آب) در ایران. چارچوبها، چالش ها و راهکارهای نوین منطقه ای و بین المللی

تنش آب (water stress ) به وضعیتی گفته شودمی که آب مورد نیاز انسانهاو اکوسیستم از میزان آب موجود کمتر است . تنش آب مفهومی جامع تر از بحران آب water scarcity)است ). تنش آب جنبه های مختلف فیزیکی منابع آبمانند، کمبود آب، کیفیت آب (water quality)، جریانهای زیست محیطی (environmental flow) و دسترسی پذیری آب (accessibility of water) را در بر می گیرد. مفهومتنش آب نسبتا جدید است . تنش آب مشکل در یافتن منابع آب شیرین برای استفاده است ، که علت آن تخلیه منابع است . بحران آب وضعیتی است که در آن آب قابل آشامیدن و غیر آلوده در یک منطقه کمتر از تقاضای آن است .کمبود گسترده آب و فقدان دسترسی به منابع آب سبب توسعه نیافتگی اقتصادی اجتماعی و تهدید امنیت ملی کشورها در سراسر جهان می شود. دامنه و پیچیدگی چالش های مرتبط با آب، فراتر از مرزهای ملی و منطقه ای است و به همین سبب نمی توان تنها آن را در چارچوب سیاست های ملی و منطقه ای بررسی کرد. در صورت ادامه وضع موجود مدیریت منابع آب، کشور ایران با مشکلات متعددی ازجمله مشکلات اجتماعی ، سیاسی و اقتصادی مواجه خواهد شد. ازاین رو باید سیاستها و راهکارهای مناسبی جهت مدیریت وضع موجود و برون رفت از وضعیت تنش آبی اتخاذ شود. کشور ایران بدلیل داشتن بارش میانگین سالیانه ۲۵۰ میلیمتر(کمتر از یک سوم متوسط بارش جهانی ) از جمله کشورهای با محدودیت منابع آب قلمداد می شود. آب در فرایند توسعه کلی هر منطقه ، نقش عمده و کلیدی دارد و در ایران بدلیل کمبود منابع آب، مدیریت صحیح آن برای رسیدن به توسعه پایدار از اهمیت ویژه ای برخوردار است . برای مدیریت صحیح منابع آب وضعیت کمبود و یا بحران آب در کشور باید مشخص شود.. لذا، شناخت چالش ها و راهکار های نوین خلاصی از وضعیت کنونی و راه های رسیدن به تعادلی پایدار از اهداف این مقاله است . از جمله راهکارها می توان به صرفه جویی ، بازچرخانی (تصفیه ) آب های مصرف شده، شیرین کردن آب های شور، جمع آوری آب باران و اصلاح الگوی کشاورزی و ... را نام برد.