تحلیلی بر فرصت ها و تهدیدهای تکنولوژی های ارتباطی نوین در تمدن نوین اسلامی

سال انتشار: 1402
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 22

فایل این مقاله در 23 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_SJSCI-5-17_004

تاریخ نمایه سازی: 18 اردیبهشت 1403

چکیده مقاله:

تمدن اسلامی با خوانشی غایت مدار و متعالی، تفسیر حداکثری از دین دارد. تمدن اسلامی نظامی از ارزش هاست که نمی­تواند هرگونه چارچوب از پیش­تعیین شده دنیای بیرونی را بپذیرد. بنابراین منطقی به نظر می رسد که تمدن اسلامی با چالش­های بسیار بیشتری با مسائل دنیوی از جمله تکنولوژی های ارتباطی روبه­رو شود. با عنایت به اینکه تکنولوژی­های ارتباطی همانند شمشیر دولبه هم فرصت آور و هم تهدیدکننده هستند، تمدن­سازان اسلامی و مسلمان معاصر از طرفی درصدد واکاوی فرصت­هایی هستند که اینگونه تکنولوژی­ها برای تمدن اسلامی فراهم نموده­اند و از دیگر سوی قدم در تبیین و کاهش تهدیدها و چالش­های فراروی میان این دو حوزه گذاشته­اند. بر همین اساس سوال اصلی پژوهش که محققان به دنبال پاسخ به آن هستند، این است که تکنولوژی های ارتباطی نوین برای تمدن نوین اسلامی چه فرصت ها و تهدیداتی دارند و چالش های اساسی آن کدامند؟ در این پژوهش از روش کیفی اسنادی استفاده شده و داده های مورد استفاده شامل بهره گیری از آیات قرآن کریم، روایات و احادیث و همچنین تفسیرهای مرتبط با این آیات و روایات است. تحلیل داده ها بر اساس تحلیل محتوای این مفاهیم انجام شده است. یافته ها نشان می دهد که با اشاره به آیات و روایات و رخدادهای صدر اسلام رویکرد تمدن اسلامی را می توان اینگونه ارزیابی کرد که تکنولوژی ­های ارتباطی را تا جایی بپذیرد که ماهیت آموزه ­های تمدن اسلامی را مخدوش نکند، البته درصدد آن نیز نیست که این تکنولوژی­ها را در عرصه جامعه براندازد. همچنین، منشا تفاوت میان نظریات تمدن سازان مسلمان در کاربست تکنولوژی های ارتباطی، تفاوت در روش موضوع­شناسی است، نه تفاوت در ماهیت و اصول­دین. باعنایت به اینکه دین اسلام، دینی پویا است، متفکران و فقهای مسلمان معاصر، باید در جهت کاربست تکنولوژی­های ارتباطی در راستای اهداف متعالی تمدن اسلامی گام بردارند، یعنی همکاری میان حوزه و دانشگاه ضرورت یابد.

کلیدواژه ها:

تمدن اسلامی ، تمدن سازی ، تمدن نوین ، تکنولوژی های ارتباطی و اطلاعاتی ، دین ، رسانه

نویسندگان

سالار مرادی

استادیار گروه علوم سیاسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.

بهزاد حکیمی نیا

دانش آموخته دکتری جامعه شناسی، بخش جامعه شناسی و برنامه ریزی اجتماعی، دانشکده اقتصاد، مدیرین و علوم اجتماعی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • آیت­اللهی، حمید­رضا (۱۳۸۶)، «نقش رسانه در تهدید ها و فرصت ...
  • آشنا، حسام الدین (۱۳۸۶)، اجتماع محوری در محیط سایبر دینی؛ ...
  • باهنر، ناصر (۱۳۸۶)، سیاست گذاری رسانه های دینی در ایران؛ ...
  • بهرام پور، علی (۱۳۸۰)، «بنیاد گرایی تمدن اسلامی ظهور و ...
  • تاج بخش، احمد (۱۳۸۰). تاریخ تمدن و فرهنگ ایران از ...
  • عوامل انحطاط تمدن اسلامی از منظر پژوهشگران معاصر [مقاله ژورنالی]
  • حسینی، حسن (۱۳۸۶)، «دین و رسانه؛ رسانه دینی یا دین ...
  • خامنه ای، سیدعلی. (۱۳۹۷). بیانه گام دوم انقلاب، تهران: انتشارات ...
  • خجسته، حسن (۱۳۸۶)، «موانع و محدودیت های کاربرد متعادل خوف ...
  • راودراد، اعظم (۱۳۸۶)، «تعامل دین و رسانه، در: دین و ...
  • روحی، نبی الله. (۱۳۹۲). «چشم انداز گفتمان تمدن گرایی در ...
  • ریتزر، جورج (۱۳۸۴)، نظریه های جامعه شناسی در دوران معاصر، ...
  • بایسته های فرهنگی تمدن سازی نوین اسلامی-ایرانی با تاکید بر اندیشه امام خمینی(ره) [مقاله ژورنالی]
  • ساروخانی، باقر (۱۳۸۲)، جامعه شناسی ارتباطات، تهران: انتشارات اطلاعات ...
  • ستوده نیا، محمدرضا. (۱۳۸۵)، «فناوری اطلاعات و ظهور جلوه ها ...
  • سعیدآبادی، محمد رضا (۱۳۸۶)، «جهان شمولی دین و جهانی شدن ...
  • شعبانی سارویی، رمضان؛ میررسولی، سیدجبار. (۱۴۰۱). راه های شکل گیری ...
  • شهیدی پاک، محمدرضا. (۱۴۰۰). «مفهوم علم در تمدن اسلامی در ...
  • عابدینی، محمدرضا؛ ضیائی نیا، محمدحسین؛ حصارکی، زهرا. (۱۴۰۱). «تحلیل تمدنی ...
  • علی زمانی، امیرعباس. (۱۳۷۹). ماهیت تکنولوژی از دیدگاه هایدگر. نامه ...
  • عیوضی، محمدرحیم. (۱۳۹۴). مساله شناسی آینده تحقق تمدن نوین اسلامی. ...
  • فرج نژاد، محمدحسین؛ قشقایی، محمدسعید؛ عرب سالاری، محمدجواد؛ ارجمندفر، سعید؛ ...
  • کازنو، ژان (۱۳۶۵)، جامعه شناسی وسائل ارتباط جمعی، ترجمه باقر ...
  • کاستلز، امانوئل (۱۳۸۰). عصر اطلاعات؛ اقتصاد جامعه فرهنگ، قدرت هویت، ...
  • گیدنز، آنتونی (۱۳۹۰)، جامعه شناسی، ترجمه منوچهر صبوری، تهران: نشر ...
  • محسنیان راد، مهدی (۱۳۸۳)، «میزان دسترسی مسلمانان به رسانه ها ...
  • معیدفر، سعید (۱۳۷۹)، جامعه شناسی مسائل اجتماعی معاصر در ایران، ...
  • اثرگذاری تمدن اسلامی بر استفاده از تکنولوژی و فناوری در عصر اطلاعات [مقاله ژورنالی]
  • نجفی، موسی. (۱۳۹۹). «نظریه تمدن نوین اسلامی از رویکرد فلسفی- ...
  • هانتینگتون، ساموئل (۱۳۷۴).نظریه برخورد تمدنها، ترجمه مجتبی امیری، تهران: ش، ...
  • هنسون، جریس، رولا، اومانا (۱۳۷۳)، تکنولوژی های جدید ارتباطی در ...
  • هوور، استوارت. ام (۱۳۸۶)، مخاطبان و رسانه­ای کردن دین، در: ...
  • یگانه، محمد رضا و همکاران (۱۳۸۶)، رضایت مخاطبان رسانه دینی، ...
  • Battaglia, Debbora (۲۰۰۷), Religion media and the public sphere, American ...
  • Chirstians, Clifford. G (۲۰۰۲), Religious perspectives on communication technology, Journal ...
  • Hoover, Stewart. M (۲۰۰۶), religion in the media age, London ...
  • Jegede, D., Diaka, R. P. E., & Jacob, O. N. ...
  • Karabel, Zachary (۱۹۹۵), The wrong threat : the united states ...
  • Lindlof, Thomas (۲۰۰۲), Interpretive community :an approach to media and ...
  • Neyestani, Mohammadreza (۲۰۰۵), Cultural and religious identities in era of ...
  • Penning, James & Smidt, Corvin (۲۰۰۲), One faith of our ...
  • Ratheeswari, K. (۲۰۱۸). Information communication technology in education. Journal of ...
  • Watson. James (۲۰۰۳), Media communication; an introduction to theory & ...
  • Yang, T. (۲۰۱۹). ۴th International Conference on Contemporary Education, Social ...
  • Zakaria, Fareed (۲۰۰۴), Islam, democracy and constitutional liberalism, political science ...
  • نمایش کامل مراجع