تحلیل عاملی و رتبه بندی چالش های تولید، فرآوری و بازار زعفران در شهرستان تربت حیدریه.

زعفران یکی از با ارزش ترین محصولات کشاورزی در بازار جهانی است. بیشترین سطح زیر کشت و بیشترین میزان تولید این محصول در ایران است. با این وجود، سهم زعفران ایران از ارزش افزوده این محصول در بازارهای جهانی غیر قابل قبول و رو به افول است که نشان دهنده چالش های عدیده این صنعت است. هدف پژوهش حاضر تبیین ساختارهای پنهان چالش های تولید، فرآوری و بازار و رتبه بندی مهم ترین چالش های صنعت زعفران در شهرستان تربت حیدریه به عنوان قطب زعفران دنیا است. داده های مورد نیاز با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس به تعداد ۱۰۸ پرسشنامه در سال ۱۴۰۲ گردآوری شد. ساختارهای پنهان با تکیه بر تحلیل مولفه های اصلی شناسایی شد، و رتبه بندی چالش ها با تکیه بر آزمون رتبه فریدمن و ضرایب وزنی بدست آمده از تحلیل عاملی اکتشافی انجام گردید. نتایج نشان داد مهم ترین چالش صنعت زعفران در حوزه تولید تغییر اقلیم، در حوزه فرآوری نیاز به سرمایه گردش بالا، در حوزه بازارهای بین المللی قوانین سخت گیرانه گمرکی و در حوزه بازارهای داخلی عدم همکاری شرکت تعاونی روستایی جهت خرید محصول است. به علاوه، مهم ترین مولفه های پنهان در حوزه تولید، ناپایداری تولید و عدم بهره وری تولید؛ در حوزه فرآوری، چالش های فنی و زیرساختی و چالش های مالی، در حوزه بازار داخلی، عدم توسعه بازار رقابتی داخلی و ضعف نهادی بازار داخلی و در حوزه بازار بین المللی، عدم دسترسی به بازارهای خارجی و کیفیت نامطلوب زعفران در بازارهای خارجی می باشند.