کاوشی در مسائل حقوقی و شهری حاشیه نشینی کلان شهرها ( مورد مطالعه : شهرک شهید رجایی مشهد )

چکیده: افزایش جمعیت کلان شهرها ، مقوله ای به نام حاشیه نشینی را به وجود آورده که این پدیده که ریشه در مهاجرت از روستاها و شهرهای کوچک به حاشیه شهرهای بزرگ دارد . این امر به معضلی تبدیل شده که پیامدهای ناگوار اجتماعی و حقوقی را به دنبال دارد . حاشیه نشینی ، رابطه تنگاتنگی با آسیب های اجتماعی و جرایم دارد . این مناطق به دلیل فقدان امکانات رفاهی، آموزشی و فرهنگی، بستر مناسبی برای بروز و ظهور انواع جرایم و بزهکاری ها فراهم می کنند این مقاله به بررسی ابعاد مختلف حاشیه نشینی، آسیب های اجتماعی و جرایم مرتبط با آن می پردازد. همچنین، علل و عوامل موثر در شکل گیری این پدیده و راهکارهای مقابله با آن مورد بحث و بررسی قرار خواهند گرفت.در این پژوهش از روش های کیفی و کمی برای جمع آوری و تحلیل داده ها استفاده شده است. نتایج این پژوهش نشان می دهد که حاشیه نشینی، پیامدهای ناگوار متعددی از جمله فقر ، بیکاری ، اعتیاد ، طلاق ، جرایم خشن و ناامنی اجتماعی را به دنبال دارد . حاشیه نشینی به عنوان یک معضل اجتماعی ، نیازمند توجه و برنامه ریزی دقیق از سوی مسئولان و سیاستگذاران است . برای مقابله با این پدیده، لازم است اقداماتی در جهت توانمندسازی ساکنان حاشیه شهرها، ارتقای سطح خدمات رفاهی و فرهنگی و ایجاد فرصت های شغلی مناسب انجام شود . مشهد به عنوان اولین کلانشهر مذهبی ایران و دومین کلانشهر ایران مقصد نهایی مهاجرتهای گسترده شرق و حتی کل کشور است که این موضوع باعث شکل گیری سکونتگاههای غیر رسمی با وسعت ۲۱۰ کیلومتر مربع و جمعیت بیش از ۷۳ هزار نفر شده است . شهرک شهید رجایی در شرق مشهد با جمعیتی در حدود ۲۹۰۰۰ نفر یکی از مناطق حاشیه نشین شهر مشهد می باشدکه با وجود قرار گرفتن در محدوده طرح جامع شهری شاخص های اقتصادی ، اجتماعی و کالبدی آن در وضعیت نامناسبی قرار دارد. این مقاله با استفاده از روش پیمایش میدانی و پرسشنامه با استفاده از داده های نمونه ۳۲۴ نفری با استفاده از نمونه گیری تصادفی از ساکنین شهرک شهید رجایی به ارائه رهیافت توانمندسازی در ساماندهی این ناحیه شهری می پردازد و مسائل حقوقی مرتبط با آن مطرح و در پایان راهبردهای مناسب ارائه گردیده است .