بررسی وضعیت علم آموزی، کتابت و کتابخانه ها در ایران باستان و رد فرضیه کتابسوزی اعراب مسلمان در ایران

در ایران باستان با توجه به دلایلی مانند توجه به سنت شفاهی، اهریمنی دانستن خط، طبقاتی بودن جامعه و انحصار سواد آموزی، مشکل داشتن خط پهلوی و..کتابت و کتاب رواج آنچنانی نداشته است. در نتیجه وقتی کتابت رواج آنچنانی نداشته به طور حتم وجود کتابخانه های بزرگ و متعدد هم محال خواهد بود. و وقتی چنین بوده دیگر مجالی برای بحث از کتابسوزی در زمان حمله اعراب نمی ماند. تاریخ برای ایران باستان کتابخانه های متعدد و بزرگی ذکر نکرده است. مسلمانان با توجه به دستور قرآن و روایات پیامبر اسلام توجه بسیاری به این مسئله داشته اند. نهضت ترجمه و ایجاد بزرگ ترین کتابخانه های دنیا با میلیون ها نسخه کتاب نشان از توجه مسلمانان به امر کتابت و سواد آموزی دارد. منبع استناد اسلام ستیزان برای اثبات کتابسوزی چند گزارش متاخر است. روایت ابن خلدون حداقل با فتوحات هفت قرن فاصله داشته و منبع مشخص کهنی ندارد که آن را اثبات کند. روایت با عبارت لقد یقال( گفته شده) شروع شده است که دلالت بر عدم اطمینان خود راوی به این روایت است. گزارش ابوریحان بیرونی با وجود فاصله سیصد ساله فاقد منبع است. منابع تاریخی اشاره ای به گزارش ابوریحان نکرده اند.گزارش بیرونی مربوط به آثاری به خط و زبان خوارزمی است نه خط و زبان فارسی پهلوی.دولتشاه سمرقندی بیش از ۶۰۰ سال با زمان گزارش خود فاصله داشته و منبعی برای آن ذکر نشده است و در هیچ منبعی غیر از آن این حکایت نیامده است.