عدالت در منابع درآمدی حاکمیت با تاکید بر تکالیف مالی اسلام

سال انتشار: 1402
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 51

فایل این مقاله در 20 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_QJRL-11-42_005

تاریخ نمایه سازی: 27 اردیبهشت 1403

چکیده مقاله:

اگرچه تکیه بر مالیات به عنوان درآمد پایدار و رفع کسری بودجه از یک طرف و کاهش تملک و تصدی اقتصادی دولت از طرفی دیگر، می تواند بر کارامدی اثرگذار باشد؛ اما سوال جدی در تنویر افکار عمومی این است که با وجود منابع و ثروت های عظیم طبیعی در کشور، چرا سهم مالیات بسیار بالا و سهم منابع طبیعی و انفال در تامین منابع مالی حاکمیت پایین است؟ در شرایط فعلی کشور که درآمد واقعی عموم مردم جامعه با کاهش مواجه شده است، آیا اصولا می توان با شعار کاهش وابستگی به درآمد نفتی، مدیریت صحیح انفال و سهم آن را در این شرایط حساس نادیده گرفت و بدون توجه به ناترازی زندگی افراد جامعه، اقدام به افزایش سهم مالیاتی نمود؟ به نظر می رسد بر فرض فراهم آوردن زمینه های نظری افزایش نسبت مالیات در تامین منابع مالی حاکمیت، نباید از اصل عقلایی غافل شد که افراد و نهادها، سهم شان در تامین منابع مالی حاکمیت به اندازه ظرفیت شان است و تکلیف بما لا یطاق از اساس محکوم است. ضمن اینکه ستاندن سهم مالیاتی غیرموجه از اقشار ضعیف جامعه در کنار انتقال گسترده بار مالیاتی به طبقات پایین جامعه و همچنین افزایش نرخ مالیات بر ارزش افزوده، خود تصویر بی عدالتی در نظام مالیاتی را به رخ می کشد. در این تحقیق سعی شده است با الگو گرفتن از تامین مالی اسلام این فرضیه مورد بررسی قرار گیرد که با وجود منابع تحت تملک دولت و سهم آن از دارایی های عمومی، توسعه مالیات ستانی در ایران به حدی که همه نیازهای جاری دولت از مالیات تامین شود، به گسترش بی عدالتی می انجامد.

کلیدواژه ها:

تکالیف مالی ، مالیات ، ترکیب بهینه منابع درآمدی حاکمیت

نویسندگان

مجید حبیبیان نقیبی

عضو هیات علمی دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران.

حسین کفشگر جلودار

پژوهشگر حوزه اقتصاد اسلامی و دانش آموخته دوره دکتری پژهشگاه حوزه و دانشگاه، قم، ایران.