تحلیل تطبیقی ذات و صفات خدا در مثنوی معنوی و دائوده جینگ

سال انتشار: 1402
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 24

فایل این مقاله در 29 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_ADAB-4-4_005

تاریخ نمایه سازی: 29 اردیبهشت 1403

چکیده مقاله:

موضوع تبیین ذات و صفات خدا در عرفان اسلامی متاثر از سنت قرآنی است که عارفان  اسماء ذات، صفات و افعال خدا را به تاسی از آن تبیین و طبقه بندی کرده اند و مولوی در مثنوی معنوی به عنوان برجسته ترین اثر عرفانی در زبان فارسی با دقت و ظرافت بدان پرداخته و ناشناختگی ذات خدا را آورده است. هم چنین لائودزی، حکیم چینی در دائوده جینگ، مهم ترین متن آیین دائو که هجده سده پیش از مثنوی معنوی نوشته شده، مباحثی عمده و باریک بینانه در شناخت ناپذیری ذات دائو مطرح کرده است. هدف این جستار بازنمایی و تحلیل یافته های ذات و صفات خدا در مثنوی معنوی و دائوده جینگ و تبیین همسانی و ناهمسانی آن هاست که با روش توصیفی- تحلیلی سامان یافته است؛ چنانکه دستاوردهای پژوهش نشان می دهد، حقیقت ذات خدا در مثنوی معنوی و دائو در دائوده جینگ ذهن گریز و شناخت ناپذیر است، اما صفات خدا در مثنوی معنوی بسیار پرشمارتر از صفات دائو در دائوده جینگ است که این موضوع نظر به گستردگی اسم شناسی در عرفان اسلامی و تفسیرهای عرفانی از اسماء خدا قابل توجیه است. هم چنین برخی صفات دائو مانند ژرف بودن، بی صدایی و بی صورتی اگرچه فاقد معادل شناخته در عرفان اسلامی هستند، اما در مثنوی معنوی به مثابه صفات خدا به کار رفته اند.

کلیدواژه ها:

نویسندگان

احسان زندی طلب

دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران.

خلیل بیگ زاده

دانشیار زبان و ادبیات فارسی، گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه رازی، کرمانشاه ، ایران.

ابراهیم رحیمی زنگنه

دانشیار زبان و ادبیات فارسی، گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه رازی، کرمانشاه.

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • قرآن کریم ...
  • ابن عربی، محمد بن علی (۱۳۸۶)، فتوحات مکیه، جلد دوم، ...
  • ابن عربی، محمد بن علی (۱۳۸۷)، فصوص الحکم، ترجمه محمد ...
  • ابن عربی، محمد بن علی (۱۳۸۸)، فتوحات مکیه، جلد اول، ...
  • ادلر، جوزف. ا (۱۳۸۶)، دین های چینی، ترجمه حسن افشار، ...
  • استعلامی، محمد (۱۳۹۹)، فرهنگ نامه تصوف و عرفان، دوم، تهران: ...
  • الهی اردبیلی، حسین بن عبدالحق (۱۳۷۶)، شرح گلشن راز، تصحیح ...
  • الهی قمشه ای، محیی الدین مهدی (۱۳۹۳)، حکمت الهی عام ...
  • الیاده، میرچا (۱۳۹۴)، تاریخ اندیشه های دینی، جلد دوم، ترجمه ...
  • انصاری، عبدالله بن محمد (۱۳۹۶)، طبقات الصوفیه، تصحیح محمدسرور مولایی، ...
  • ایزوتسو، توشیهیکو (۱۳۹۴)، صوفیسم و تائوئیسم، ترجمه محمدجواد گوهری، ششم، ...
  • پاشایی، ع (۱۳۸۵)، دائو راهی برای تفکر، سوم، تهران: چشمه ...
  • جرجانی، علی بن محمد (۱۳۹۴)، تعریفات، ترجمه حسن سیدعرب و ...
  • جوانگ زه (۱۳۹۹)، این کتاب بی فایده است، به کوشش ...
  • چیتیک، ویلیام (۱۳۹۵)، طریق عرفانی معرفت از دیدگاه ابن عربی، ...
  • حلبی، علی اصغر (۱۳۸۹)، تاریخ علم کلام در ایران و ...
  • خاتمی، احمد (۱۳۸۶)، «پنهان ز دیده‎ ها و همه دیده ...
  • خوارزمی، محمد بن احمد (۱۳۸۳)، مفاتیح العلوم، ترجمه حسین خدیوجم، ...
  • رحیمیان، سعید (۱۳۹۰)، مبانی عرفان نظری، چهارم، تهران: سمت ...
  • سمعانی، احمد بن منصور (۱۳۹۱)، روح الارواح فی شرح اسماء ...
  • سهروردی، یحی بن حبش (۱۳۸۰)، مجموعه مصنفات شیخ اشراق، جلد ...
  • شبستری، محمود بن عبدالکریم (۱۳۸۷)، حق الیقین فی معرفت رب ...
  • شیخ، سعید (۱۳۹۷)، مطالعات تطبیقی در فلسفه اسلامی، ترجمه مصطفی ...
  • شیمل، آنه ماری (۱۳۹۸)، راز اعداد، ترجمه فاطمه توفیقی، دهم، ...
  • ملاصدرا، محمد بن ابراهیم (۱۳۸۷)، مفاتیح الغیب، ترجمه محمد خواجوی، ...
  • صفا و سکون، (۱۳۹۷)، پنج رساله دائویی، ترجمه اسماعیل رادپور، ...
  • عبدالرزاق کاشانی (۱۳۹۶)، اصطلاحات الصوفیه، ترجمه محمد خواجوی، پنجم، تهران: ...
  • عین القضات، عبدالله بن محمد (۱۳۷۷)، تمهیدات، تصحیح عفیف عسیران، ...
  • فاخوری، حنا و خلیل جر (۱۳۹۳)، تاریخ فلسفه در جهان ...
  • فاضل تونی، محمدحسین (۱۳۹۵)، الهیات، دوم، تهران: دانشگاه تهران ...
  • فروزانفر، بدیع الزمان (۱۳۹۳)، احادیث و قصص مثنوی، ترجمه و ...
  • فیاض لاهیجی، عبدالرزاق بن علی (۱۳۹۱)، فرهنگ اصطلاحات فلسفه و ...
  • قیصری، داوود بن محمود (۱۳۹۳)، شرح قیصری بر فصوص الحکم ...
  • کاشانی، عزالدین محمود بن علی (۱۳۸۹)، مصباح الهدایه و مفتاح ...
  • کربن، هانری (۱۳۸۴)، تاریخ فلسفه اسلامی، ترجمه جواد طباطبایی، چهارم، ...
  • کریل، هرلی گلنسر (۱۳۹۳)، تاریخ اندیشه در چین، ترجمه مرضیه ...
  • کمال خوارزمی، حسین بن حسن (۱۳۹۳)، شرح فصوص الحکم، تصحیح ...
  • کمال خوارزمی، حسین بن حسن (۱۳۹۸)، جواهرالاسرار و زواهرالانوار، تصحیح ...
  • لائودزی (۱۳۹۶)، دائوده جینگ، ترجمه اسماعیل رادپور، چاپ اول، تهران: ...
  • لائوزه (۱۳۹۹)، دائوده جینگ، ترجمه سلیمان بای جی سو، اول، ...
  • لاهیجی، محمد بن یحیی (۱۳۹۵)، مفاتیح الاعجاز فی شرح گلشن ...
  • لسان التنزیل (۱۳۸۲)، (تالیف قرن چهارم یا پنجم)، تصحیح مهدی ...
  • مولوی، جلال الدین محمد (۱۳۷۱)، مثنوی معنوی، تصحیح رینولد آلن ...
  • ناس، جان بایر (۱۳۸۸)، تاریخ جامع ادیان، ترجمه علی اصغر ...
  • نجم رازی، عبدالله بن محمد (۱۳۸۳)، مرصاد العباد، تصحیح محمدامین ...
  • نسفی، عزیز الدین بن محمد (۱۳۸۶)، کتاب الانسان الکامل، تصحیح ...
  • نسفی، عمر بن محمد (۱۳۹۰)، تفسیر نسفی، تصحیح عزیزالله جوینی، ...
  • نهج الفصاحه (۱۳۷۴)، ترجمه و گردآوری ابوالقاسم پاینده، اول، تهران: ...
  • نیکلسون، رینولد آلن (۱۳۸۹)، شرح مثنوی معنوی مولوی، ترجمه حسن ...
  • وانگ تائو (۱۳۹۸)، تائو، جوهر زندگی، ترجمه امید بامداد، اول، ...
  • وینبرگ چای، چوجای (۱۳۸۶)، تاریخ فلسفه چین، ترجمه ع. پاشایی، ...
  • هنرهای عقل (۱۳۹۷)، (چهار رساله دائویی)، ترجمه اسماعیل رادپور، اول، ...
  • هوآهوچینگ (۱۳۹۴)، (تعالم نهانی لاتسه)، ترجمه امید بامداد، اول، تهران: ...
  • یوسفیان، حسن (۱۳۹۰)، کلام جدید، چهارم، تهران: سمت ...
  • نمایش کامل مراجع