تاملی در شرح چند بیت از قصاید خاقانی

سال انتشار: 1402
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 30

فایل این مقاله در 22 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_ADAB-4-4_001

تاریخ نمایه سازی: 29 اردیبهشت 1403

چکیده مقاله:

قصاید خاقانی از دشوارترین و دیریاب ترین اشعار فارسی است و از دیرباز تاکنون شروح فراوانی بر آن­ها نوشته شده است. درباره عوامل این دیریابی و آنچه موجب دشواری فهم دقیق اشعار او شده است، بسیار گفته شده و تلاش های فراوانی برای رفع این دشواری ها انجام گرفته است. با وجود این و علی رغم تلاش های ارزشمند شارحان و خاقانی پژوهان، همچنان گره برخی از ابیات قصاید خاقانی ناگشوده مانده است و معانی ارائه شده از سوی شارحان برای این ابیات، قانع کننده به نظر نمی رسد. بخشی از این ابهام ها مربوط به شیوه خاص خاقانی در ساختن واژه ها و ترکیب ها و برخی دیگر مربوط به شیوه خاص وی در به کار بردن واژه ها، فعل ها و عبارت ها و... است که طرزی غریب به وجود آورده است؛ اما ابهام برخی دیگر از ابیاتش، ناشی از خوانش نادرست آن­هاست. در مقاله حاضر کوشیده ایم با کمک شواهدی از ادب فارسی و شعر خاقانی و در یک بیت استفاده شده در یکی از متون توصیفی موازی، ابهام برخی از ابیات قصاید وی را برطرف کنیم. بر این اساس به توضیح و تشریح چند بیت که با وجود توضیحات شارحان معنای آن­ها همچنان مبهم مانده است، می پردازیم. نیز با اصلاح خوانش یک بیت که از رهگذر بدخوانی دچار ابهام شده است، می کوشیم معنای قابل قبولی برای آن ارائه کنیم.

کلیدواژه ها:

نویسندگان

جمیله اخیانی

دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • ابن بطوطه، محمد بن عبدالله (۱۳۷۰)، سفرنامه ابن بطوطه، ترجمه ...
  • ابن بطوطه، محمد بن عبدالله (۱۹۹۷)، رحله ابن بطوطه، تحفه ...
  • احمدپور، محمدامین و قدرت الله ضرونی (۱۳۹۱)، «شرح، تحلیل و ...
  • استعلامی، محمد (۱۳۸۷)، نقد و شرح قصاید خاقانی، چاپ اول، ...
  • اشرف زاده، رضا (۱۳۸۵)، گزیده اشعار خاقانی شروانی، چاپ اول، ...
  • امامی، نصرالله (۱۳۸۷)، ارمغان صبح، چاپ چهارم، تهران: جامی. ...
  • انوری، حسن، (۱۳۸۱)، فرهنگ بزرگ سخن، چاپ اول، تهران: سخن ...
  • برزگر خالقی، محمدرضا (۱۳۹۰)، شرح دیوان خاقانی، جلد اول، چاپ ...
  • ترکی، محمدرضا (۱۳۹۸)، سر سخنان نغز خاقانی، جلد اول، چاپ ...
  • جهانبخش، جویا (۱۳۷۸)، راهنمای تصحیح متون، چاپ سوم، تهران: میراث ...
  • خاقانی، افضل الدین بدیل (۱۳۱۶)، دیوان خاقانی شروانی، به تصحیح ...
  • خاقانی، افضل الدین بدیل (۱۳۷۴)، دیوان خاقانی شروانی، به کوشش ...
  • خاقانی، افضل الدین بدیل (۱۳۸۷)، دیوان خاقانی، ویراسته میرجلال الدین ...
  • دهخدا، علیاکبر (۱۳۷۲)، لغتنامه، چاپ اول از دوره جدید، تهران: ...
  • سادات ابراهیمی، سیدمنصور و امیر سلطان محمدی (۱۳۹۷)، «تحلیل ابیاتی ...
  • سعدی، مصلح بن عبدالله (۱۳۶۳)، کلیات سعدی، به اهتمام محمدعلی ...
  • سنایی، مجدود بن آدم (۱۳۶۸)، حدیقهالحقیقه و شریعه الطریقه، به ...
  • سلطان محمدی، امیر و سیدمنصور سادات ابراهیمی (۱۳۹۵)، «شرح و ...
  • سلطان محمدی، امیر و سیدمنصور سادات ابراهیمی (۱۳۹۸)، «شرح چند ...
  • شادی آبادی، محمد بن داوود بن محمود (۱۳۹۸)، شرح شادی ...
  • فرهنگ جدید عربی-فارسی (ترجمه منجدالطلاب) (۱۳۶۸)، به ترجمه محمد بندر ...
  • فرخی سیستانی، علی بن جولوغ (۱۳۷۱)، دیوان حکیم فرخی سیستانی، ...
  • فردوسی، ابوالقاسم (۱۳۷۵/۱۹۹۷)، شاهنامه، به کوشش جلال خالقی مطلق، دفتر ...
  • فروزانفر، بدیع الزمان (۱۳۸۷)، سخن و سخنوران، چاپ اول، تهران: ...
  • قطران تبریزی (۱۴۰۲)، دیوان قطران تبریزی، تصحیح محمود عابدی، مسعود ...
  • قره بگلو، سعیدالله (۱۳۶۸)، «طرح چند بیت از خاقانی و ...
  • کزازی، میرجلال الدین (۱۳۷۶)، سراچه آوا و رنگ، چاپ اول، ...
  • کزازی، میرجلال الدین (۱۳۸۹)، گزارش دشواری های دیوان خاقانی، چاپ ...
  • ماحوزی، مهدی (۱۳۷۷)، آتش اندر چنگ، چاپ اول، تهران: سخن ...
  • ماهیار، عباس (۱۳۹۴)، برگزیده ای از دیوان خاقانی، چاپ اول، ...
  • منشی، ابوالمعالی نصرالله (۱۳۶۲)، کلیله ودمنه، تصحیح مجتبی مینوی، چاپ ...
  • معدن کن، معصومه (۱۳۸۹)، بزم دیرینه عروس، چاپ ششم، تهران: ...
  • معموری، عبدالوهاب (۱۳۷۳)، نقد و شرح عبدالوهاب حسینی بر دیوان ...
  • منوچهری دامغانی، ابوالنجم احمد ابن قوس ابن احمد (۱۳۵۶)، دیوان ...
  • مهدوی فر، سعید (۱۳۸۹)، «دو معیار نویافته در تصحیح دیوان ...
  • مهدوی فر، سعید (۱۳۹۹)، «کتاب شناسی شروح قصاید خاقانی»، آینه ...
  • نظامی، الیاس ابن یوسف (۱۳۶۳)، لیلی و مجنون، به تصحیح ...
  • وراوینی، سعدالدین (۱۳۶۶)، مرزبان نامه، به کوشش خلیل خطیب رهبر، ...
  • نمایش کامل مراجع