اهمیت سفرنامه ناصرخسرو قبادیانی بلخی در مطالعه تاریخ حج و حرمین در سده پنجم

سال انتشار: 1399
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 30

فایل این مقاله در 18 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_MIGHAT-28-112_004

تاریخ نمایه سازی: 30 اردیبهشت 1403

چکیده مقاله:

در تمدن اسلامی، سفرنامه ها از مهم ترین منابع مطالعه تاریخ حج و حرمین شریفین به شمار می آیند. از مهم ترین این سفرنامه ها، سفرنامه ناصرخسرو است که در عین حال کهن ترین و ارزشمندترین سفرنامه به زبان فارسی به شمار می آید. ناصرخسرو بخش قابل توجهی از سفرنامه خود را به توصیف تفصیلی وضعیت اجتماعی و عمرانی اماکن مقدس حرمین، به ویژه شهر مکه و مسجدالحرام، در سده پنجم هجری اختصاص داده است. در این نوشتار پس از شرح مختصری از سفرهای حج ناصرخسرو، آگاهی های مختلفی که سفرنامه وی درباره حج و حرمین به دست می دهد، در چند محور شامل توصیف شهر مکه و دیگر مناطق حجاز، توصیف معماری مسجدالحرام، آگاهی های نادر درباره اماکن مقدس، وضعیت و آداب حجگزاری، سختی های سفرهای حج و تاریخ سیاسی حجاز، استخراج و دسته بندی شده است. نتایج این پژوهش نشان می دهد که در نبود تواریخ محلی برای دو شهر مکه و مدینه در حد فاصل سده های چهارم تا ششم، این سفرنامه منبعی دست اول برای مطالعه تاریخ حج و حرمین، به ویژه در سده پنجم هجری، به شمار می آید.

نویسندگان

احمد خامه یار

دانشجوی دکتری تاریخ و تمدن ملل اسلامی

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • ابن جبیر، محمد بن احمد، رحله ابن جبیر، بیروت: دار ...
  • ابن عساکر، علی بن الحسن، (۱۴۱۵ق)، تاریخ مدینه دمشق، تحقیق ...
  • استبصار فی عجائب الامصار، تحقیق سعد زغلول عبدالحمید، بغداد: دارالشوون ...
  • بکری، عبدالله بن عبدالعزیز، (۱۹۹۲م)، المسالک والممالک، تحقیق ادریان فان ...
  • تقوی، سیدنصرالله، (۱۳۴۸ش)، [مقدمه تصحیح] دیوان اشعار ناصرخسرو، تهران: گلشن ...
  • جباری، علی، «ابوالفتوح»، (۱۳۹۲ش)، دانشنامه حج و حرمین شریفین، تهران: ...
  • دبیرسیاقی، محمد، [مقدمه تصحیح] سفرنامه ناصرخسرو، تهران: زوار، چاپ دهم ...
  • دهخدا، علی اکبر، (۱۳۷۲ش)، لغت نامه (دوره جدید)، تهران: موسسه ...
  • شمری، محمد کریم ابراهیم، (۲۰۱۰م.) الحسین بن سلامه النوبی ودوره ...
  • عماره الیمنی، عماره بن علی، الیمن المسمی المفید فی تاریخ ...
  • عیاشی، عبدالله بن محمد، (۲۰۰۶م)، الرحله العیاشیه، تحقیق: سعید الفاضلی ...
  • قلصادی، علی بن محمد، (بی تا)، رحله القلصادی، تحقیق محمد ...
  • کلینی، محمد بن یعقوب، (۱۳۶۳ش)، الکافی، تحقیق علی اکبر الغفاری، ...
  • مغربی، نعمان بن محمد، (۱۳۸۳ق)، دعائم الاسلام وذکر الحلال والحرام ...
  • مقدسی، محمدبن احمد، (۱۹۰۶م.)، احسن التقاسیم فی معرفه الاقالیم، لیدن: ...
  • ناشناس، (۱۳۹۳ق)، وصف مکه والمدینه وبیت المقدس، تحقیق حمد الجاسر، ...
  • ناصرخسرو، (۱۳۸۹ش)، سفرنامه، به کوشش محمد دبیرسیاقی، تهران: زوار، چاپ ...
  • وصابی، عبدالرحمان بن محمد، (۱۴۳۵ق)، تاریخ وصاب المسمی الاعتبار فی ...
  • نمایش کامل مراجع