نگرش و بینش انتقادی ابن اثیر نسبت به عنصر ترک؛ دلائل و زمینه ها

سال انتشار: 1402
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 27

فایل این مقاله در 24 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JSKH-17-44_007

تاریخ نمایه سازی: 30 اردیبهشت 1403

چکیده مقاله:

تاریخنگاری سده های میانه اسلامی نسبت به عنصر ترک و به عنوان بازیگران اصلی این عصر-به دلائل مختلف-تصاویر،برداشتها و تحلیلهای متفاوتی ارائه می کند که از آن می توان به نگرش یا بینش تاریخی نام برد. ابن اثیر از زمره این مورخان شمرده می شود که نسبت به ترکان-به ویژه ترکان صاحب قدرت و حکومت- نگرش خاصی داشته است. لذا پژوهش با طرح این پرسش بنیادین که نگرش و بینش تاریخی ابن اثیر نسبت به عنصر ترک چیست؟دریافته است که ابن اثیر با الکامل فی التاریخ که در حقیقت انعکاس اندیشه ها و تفکر تاریخی نویسنده و آئینه تمام نمایی از شخصیت، تفکر و بینش اوست و علیرغم همه فضیلتهای تاریخ نگاری، عموما در رویکردی انتقادی[البته در بعد منفی] تصویر و در حقیقت بینشی ترک ستیزانه را تداعی می کند. ترکان از منظر او مشتاق به قتل و کشتارند، آنان گروهی غیر قابل اعتماد و پیمان شکن اند و ضمنا تنفر عمومی از آنان در جهان اسلام در اوج است. این بینش انتقادی خود به دلائل و زمینه های متعددی از جمله رسوخ تاریخنگاری ضد ترکی، بینش عمومی و روح زمانه، کارنامه سیاسی و اجتماعی ترکان در تاریخ اسلام به ویژه در سده های ششم و آغازین دهه های هفتم هجری و نیز رویکرد کلان انتقادی تاریخنگاری ابن اثیر باز می گردد.

نویسندگان

امامعلی شعبانی

دانشیار گروه تاریخ دانشگاه مازندران، ایران

رزا معماری

کارشناسی ارشد تاریخ ایران اسلامی-دبیر تاریخ، مازندران، ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • ابن اثیر ،عزالدین علی(۱۳۵۱)،کامل(تاریخ بزرگ اسلام و ایران)،ج۱۶،ترجمه علی هاشمی ...
  • (۱۳۸۳)،تاریخ کامل، ج۱۲،ترجمه حمیدرضا آژیر،تهران: اساطیر . ...
  • (۱۳۷۱)،کامل (تاریخ بزرگ اسلام و ایران)، ج۱،۱۶ –۳۳،ترجمه ابوالقاسم حالت ...
  • (۱۳۸۲ق/۱۹۶۳م)،التاریخ الباهر فی الدوله الاتابکیه،مقدمه و تحقیق عبدالقادر احمد طلیمات،قاهره: ...
  • ابن خلکان،شمس الدین(۱۳۸۱)،وفیات الاعیان(ترجمه فارسی منظر الانسان)،ج۲ و۳،ترجمه احمد بن ...
  • ابن عماد حنبلی،ابی فلاح(بی تا)،شذرات الذهب فی الاخبار من ذهب،ج۳، ...
  • ابن فضلان، احمد(۱۳۵۴)،سفرنامه،ترجمه ابوالفضل طباطبایی،تهران: بنیاد فرهنگ ایران. ...
  • ابن القفطی،جمال الدین ابی الحسن علی بن یوسف(۱۴۰۶ق/۱۹۸۶م)،انباه الرواه علی ...
  • (۱۳۴۷)،تاریخ الحکماء،به کوشش بهین دارابی،تهران: دانشگاه تهران. ...
  • ابن مسکویه، ابوعلی(۱۳۷۶)،تجارب الامم،ج۶،ترجمه علینقی منزوی، تهران: طوس. ...
  • ابی قدامه،جعفر(۱۳۷۰)،الخراج،ترجمه حسین قره چانلو،تهران: البرز . ...
  • اشپولر، برتولد(۱۳۷۳)،تاریخ ایران در قرون نخستین اسلامی، ج۱، ترجمه مریم ...
  • بارتولد، و.(۱۳۶۶)ترکستان نامه،ج۱،ترجمه کریم کشاورز،تهران: آگاه. ...
  • بدیعی، نعیم(۱۳۸۰)،تحلیل محتوا،تهران: اداره کل تبلیغات وزارت فرهنگ و ارشاد ...
  • تحلیل گفتمان به مثابه روش [مقاله ژورنالی]
  • حموی، یاقوت(۱۳۸۳)،معجم البلدان، ج۱،ترجمه علینقی منزوی،تهران: سازمان میراث فرهنگی. ...
  • راشدی، حسن(۱۳۸۶)،ترکان و بررسی تاریخ، زبان و هویت آنها در ...
  • ذهبی، ابوعبدالله(۱۳۷۶ق/۱۹۵۷)،تذکره الحفاظ،ج۳، بیروت: دار احیاء تراث العربی. ...
  • رجبی، پرویز(۱۳۸۹/۱۳۹۱)،سده های گمشده،ج۳ و۴،تهران:پژواک کیوان. ...
  • رضازاده لنگرودی،رضا(۱۳۶۸)،«ابن اثیر»،دایره المعارف بزرگ اسلامی،ج۲،زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی،تهران:مرکز ...
  • روزنتال، فرانتس(۱۳۶۶)،تاریخ تاریخ نگاری در اسلام،ترجمه اسدالله آزاد، مشهد: آستان ...
  • زرین کوب، عبدالحسین(۱۳۷۱)،تاریخ ایران بعد از اسلام،تهران: امیرکبیر. ...
  • سالاری شادی، علی(۱۳۹۷)،تاریخ نگاری و تاریخ نگری ابن اثیر،تهران: پژوهشگاه ...
  • (۱۳۹۱)،«تاثیر پذیری ابن خلدون از ابن اثیر»، مطالعات تاریخ فرهنگی،س۳، ...
  • سواژه، ژان(۱۳۶۶)، مدخل تاریخ شرق اسلامی،ترجمه نوش آفرین انصاری،تهران: مرکز ...
  • صفا، ذبیح الله(۱۳۶۹)،تاریخ ادبیات در ایران،ج۲،تهران: فردوس. ...
  • عنصرالمعالی، کیکاووس بن اسکندر(۱۳۷۵)،قابوسنامه،به اهتمام غلامحسین یوسفی،تهران : علمی و ...
  • غزالی،امام محمد(۱۳۶۴)،احیاء علوم الدین،ج۲،ترجمه مویدالدین محمد خوارزمی،به کوشش حسین خدیو ...
  • غفارزاده، علی(۱۳۸۲)،«روش تاریخنگاری ابن اثیر و طبری»،پژوهشنامه انقلاب اسلامی،ش۹-۱۰، صص۱۱۳-۱۲۹. ...
  • فارابی، ابونصر(۱۳۷۶)،السیاسه المدنیه،ترجمه و شرح حسن ملکشاهی،تهران: سروش. ...
  • فرای، ریچارد(۱۳۶۵)،بخارا دستاورد قرون وسطی،ترجمه محمود محمودی،تهران: علمی و فرهنگی. ...
  • کارگر، عبدالله(۱۳۹۰)،سرزمین و رجال ترکستان،کابل: الازهر. ...
  • کاشغری، محمود بن الحسین(۱۳۸۴)،دیوان لغات الترک،ترجمه حسین محمدزاده صدیق،تبریز: اختر. ...
  • (۱۳۷۵)،لغات الترک،ترجمه محمد دبیر سیاقی،تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات ...
  • مسعودی، ابوالحسن علی بن حسین(۱۳۷۰)،اخبارالزمان،ترجمه کریم زمانی،تهران: اطلاعات. ...
  • مقدسی، مطهر بن طاهر(۱۳۷۴)،آفرینش و تاریخ،ج۱-۲،ترجمه محمدرضا شفیعی کدکنی،تهران: آگه. ...
  • مولف گمنام(۱۳۴۵)،بحرالفواید،به کوشش محمد تقی دانش پژوه،تهران: بنگاه ترجمه و ...
  • (۱۳۷۲)،حدود العالم من المشرق الی المغرب،تصحیح مریم میراحمدی–غلامرضا ورهرام،تهران: دانشگاه ...
  • مینوی، مجتبی(۱۳۵۱)،نقد حال،تهران: خوارزمی. ...
  • معروف، ناجی(۱۹۷۴)،عروبه العلماء المنسوبین الی البلدان الاعجمیه فی المشرق الاسلامی،الجزء ...
  • ناصری راد، مصطفی(۱۳۸۴)،باورهای سیاسی در تاریخ ایران،پایان نامه دکتری،گروه تاریخ ...
  • Ahmad imtiaz- ۱۹۸۴- ibn athir al-muhaddith- life and works –islamic ...
  • نمایش کامل مراجع