تطور مساله علم الهی به اشیاء در فلسفه اسلامی و مقایسه آراء متاخر با نصوص دینی

سال انتشار: 1398
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 34

فایل این مقاله در 27 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_FHI-6-21_007

تاریخ نمایه سازی: 30 اردیبهشت 1403

چکیده مقاله:

چگونگی علم خداوند به اشیاء، از پیچیده ترین مسائل فلسفی است. فلاسفه مشاء با استناد به اصل علیت و از طریق صور مرتسمه به اثبات و تبیین علم خداوند پرداخته اند. فلاسفه اشراقی با تمسک به احاطه قیومی و اضافه اشراقی نور الانوار به اشیاء، علم خداوند را حضوری دانسته و معتقدند که وجود خارجی موجودات عین علم حق تعالی می باشد. فلاسفه صدرایی نیز از طریق قاعده بسیط الحقیقه و اطلاق وجودی، بر علم خداوند به اشیاء استدلال نموده اند. نصوص دینی نیز با بیان اطلاق ذاتی خداوند «هو الاول والآخر والظاهر والباطن وهو بکل شیء علیم» و با ذکر احاطه قیومی «و هو معکم این ما کنتم» و حضور همه اشیاء در نزد حق تعالی «وان کل لما جمیع لدینا محضرون» بر علم خداوند به اشیاء تاکید می نمایند. در این پژوهش، پس از تبیین تطور چگونگی علم خداوند به اشیاء در فلسفه مشائی، اشراقی و صدرایی، به مقایسه آراء متاخر فلاسفه اسلامی با نصوص دینی در مقام ذات و فعل پرداخته شده است. نتیجه پژوهش حاضر این است که مکشوفات عقلی در مساله علم الهی به اشیاء، مورد تصدیق داده های وحیانی است و عقل و وحی، برهان و قرآن در این موضوع از مطابقت ویژه ای برخوردار می باشند.

نویسندگان

ابراهیم رستمی

استادیار و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شیراز

بهادر مهرکی

استادیار و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شیراز

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • قرآن مجی ...
  • نهج البلاغ ...
  • ابن سینا، حسین بن عبدالله (۱۳۸۳الف). الاشارات و التنبیهات. مع ...
  • (۱۳۸۳ب). الهیات دانشنامه علائی. همدان: دانشگاه بوعلی. ...
  • (۱۳۷۰). الشفاء، «الالهیات والطبیعیات». قم: مکتبه آیت الله مرعشی نجفی ...
  • ­­­­­ (۱۳۶۴). النجاه من الغرق فی بحر الضلالات. تهران: دانشگاه ...
  • (۱۳۶۳). المبدا و المعاد. تهران: موسسه مطالعات اسلامی. ...
  • (۱۳۵۹). عیون الحکمه. بیروت: دارالعلم. ...
  • (۱۳۵۸). التعلیقات. محقق عبدالرحمن بدوی. قم: مکتب الاعلام الاسلامی ...
  • ابن بابویه قمی، علی بن حسین(۱۳۹۸ق). التوحید. تحقیق هاشم حسینی ...
  • ابن رشد، محمدبن احمد (بی تا). تهافت التهافت. بیروت: دارالفکراللبنانی ...
  • ابوالبرکات بغدادی، هبه الله بن علی ( ۱۳۷۳). المعتبر فی الحکمه، ...
  • ابن شعبه الحرانی، حسن بن علی (۱۴۰۴ق ).تحف العقول عن ...
  • جوادی آملی، عبدالله (۱۳۷۲). شرح حکمت متعالیه اسفار اربعه. «بخش چهارم ...
  • سهروردی، یحیی بن حبش ( ۱۳۷۲ الف). حکمه الاشراق. تهران: ...
  • (۱۳۷۲ ب)مجموعه مصنفات شیخ اشراق. تهران: موسسه مطالعات و تحقیقات ...
  • صدرالدین شیرازی، محمدبن ابراهیم (۱۴۲۸ق).الحکمه المتعالیه فی الاسفار العقلیه الاربعه. ...
  • (بی تا ). شواهد الربوبیه فی مناهج السلوکیه، با حواشی ...
  • طباطبایی، سید محمدحسین ( ۱۴۲۷ق).نهایه الحکمه. تحقیق و تعلیق عباس ...
  • (۱۳۸۸). بدایهالحکمه. شرح و توضیح محمدحسن آخوندی، چاپ چهارم، قم: ...
  • (۱۴۱۷ق). المیزان فی تفسیر القرآن (ج ۴، ۸، ۱۳، ۱۵). ...
  • غزالی، محمدبن محمد (۱۳۸۲). تهافت الفلاسفه. تهران: شمس تبریزی ...
  • فارابی، محمدبن محمد (۱۳۹۰). التعلیقات. ترجمه فتحعلی اکبری. بی جا: ...
  • (۱۳۷۴). آراء اهل المدینه الفاضله و مضاداتها. بیروت: مکتبه الهلال. ...
  • (۱۳۶۴).فصوص الحکم. قم: بیدار. ...
  • (۱۳۶۵). السیاسه المدینه. بیروت: مکتبه الهلال ...
  • کلینی، محمد بن یعقوب (۱۳۸۹ق). الکافی. (ج۱، ۸). تحقیق علی ...
  • مجلسی، محمدباقر(۱۴۱۲ق).بحارالانوار لدرر اخبارالائمه الاطهار (ج۳، ۴، ۹، ۶۴، ۹۱، ...
  • میرداماد، محمدباقر بن محمد (۱۳۸۵). مصنفات میرداماد. به اهتمام عبدالله ...
  • نصیرالدین طوسی، محمدبن محمد (۱۳۸۳). اجوبه المسائل النصیریه. ۲۰رساله، تهران: ...
  • (۱۳۷۵). شرح الاشارات والتنبیهات للمحقق الطوسی. (ج۳). قم: نشر البلاغه ...
  • نمایش کامل مراجع