پژوهشی در ادراکات اعتباری در علم کلام

سال انتشار: 1393
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 28

فایل این مقاله در 29 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_FHI-1-2_003

تاریخ نمایه سازی: 30 اردیبهشت 1403

چکیده مقاله:

ادراکات حقیقی، انکشافات و انعکاسات ذهنی واقع و نفس الامر است، ولی ادراکات اعتباری، فرض هایی است که ذهن آنها را به منظور رفع نیازهای حیاتی ساخته است و جنبه وضعی، قراردادی، فرضی و اعتباری دارند. درباره ارتباط استنتاج منطقی بین ادراکات حقیقی و ادراکات اعتباری دو دیدگاه عمده وجود دارد: دیدگاه نخست را مبنی بر نفی ارتباط منطقی، محقق اصفهانی پایه گذاری کرد و از سوی علامه طباطبایی، امام خمینی و شهید مطهری دنبال شد. اما مطابق دیدگاه دوم، بین ادراکات حقیقی با ادراکات اعتباریای که پشتوانه حقیقی و نفس الامری دارد، رابطه استنتاج منطقی برقرار است. پیروان دیدگاه نخست در پرتو مبنای معرفتی فوق، کاربرد ادراکات حقیقی را در مسائل کلامی صحیح ندانسته، بیانگر خلط میان حقیقت و اعتبار می دانند. اما مطابق دیدگاه صحیح که بیانگر دیدگاه مشهور میان متکلمان و غالب فیلسوفان است، کاربرد ادراکات حقیقی در مسائل کلامی صحیح بوده، به عنوان یک پیشفرض معرفت شناختی، مورد پذیرش متکلمان قرار داشته و در دو حوزه تعریفات و استدلالات در علم کلام مشهود است. بر اساس این دیدگاه، مسائل کلامی، یا جزء ادراکات واقعی و نفس الامری است و یا در صورت اعتباری بودن، در نفس الامر ریشه داشته، جزء اعتباریات محض و مشمول شاخصه های ادراکات اعتباری محض نیست.

کلیدواژه ها:

نویسندگان

محمدعلی اسماعیلی

دانشجوی دکتری (سطح چهار) جامعه المصطفی(ص) العالمیه و کارشناس ارشد فقه و اصول

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • آمدی، علی بن محمد (۱۴۲۳ق). ابکار الافکار فی اصول الدین. ...
  • ابن سینا، حسین بن عبدالله (۱۳۷۹). النجاه من الغرق فی ...
  • (۱۴۰۰ق). رسائل، کتاب الحدود. قم: بیدار ...
  • (۱۴۰۴ق). الشفاء: المنطق. مراجعه ابراهیم مدکور. قم: مکتبه آیه الله ...
  • (۱۴۲۸ق). الهیات من کتاب الشفاء. محقق حسن حسن زاده آملی. ...
  • اصفهانی، محمدحسین (۱۴۲۹ق). نهایه الدرایه فی شرح الکفایه. (ج۳). بیروت: ...
  • بحرانی، میثم بن علی (۱۴۰۶ق). قواعد المرام فی علم الکلام. ...
  • تفتازانی، سعدالدین (۱۴۰۹ق) شرح المقاصد. (ج۵). تحقیق و تعلیقه مع ...
  • تهانوی، محمد اعلی بن علی (۱۹۹۶م). موسوعه کشاف اصطلاحات الفنون ...
  • جرجانی، علی بن محمد (۱۴۱۹ق). شرح المواقف. (ج ۴ و ...
  • جمعی از نویسندگان (۱۴۱۵ق). شرح المصطلحات الکلامیه. مشهد: آستان قدس ...
  • جوادی آملی، عبدالله (۱۳۸۶). رحیق مختوم: شرح حکمت متعالیه (ج۱و۲). ...
  • (۱۳۸۷). عین نضاخ (تحریر تمهید القواعد). (ج۱). تحقیق و تنظیم ...
  • (۱۳۹۳). تحریر رساله الولایه. تحقیق و تدوین حمیدرضا ابراهیمی. قم: ...
  • جوادی، محسن (۱۳۷۵). مساله باید و هست (بحثی در رابطه ...
  • حائری، سید کاظم (۱۴۳۰ق). مباحث الاصول. (ج۱). قم: دار البشیر ...
  • خمینی، روح الله (۱۴۱۰ق). الرسائل. (ج۱). قم: اسماعیلیان ...
  • خوئی، ابوالقاسم (۱۴۳۰ق). محاضرات فی اصول الفقه اعداد محمد اسحاق ...
  • سبحانی، جعفر (۱۳۸۲). المدخل الی العلم والفلسفه والالهیات: نظریه المعرفه. ...
  • سبزواری، هادی بن مهدی (۱۳۷۲). شرح الاسماء، او، شرح دعاء ...
  • (۱۳۸۴). شرح المنظومه، (ج۲). صححه و علق علیه حسن زاده ...
  • سروش، عبدالکریم (۱۳۶۶). تفرج صنع: گفتارهایی در مقولات اخلاق و ...
  • سلیمانی امیری، عسکری (۱۳۸۳). صعوبت یا سهولت حد. معرفت فلسفی، ...
  • سهروردی، یحیی بن حبش (۱۳۷۵). مجموعه مصنفات شیخ اشراق. (ج۲). ...
  • (۱۳۸۵). المشارع و المطارحات. تصحیح مقصود محمدی، اشرف عالی پور. ...
  • سیستانی، سیدعلی (۱۴۱۴ق). الرافد فی علم الاصول. (ج۱). بقلم منیرالسید ...
  • شهرزوری، محمدبن محمد (۱۳۷۲). شرح حکمه الاشراق. تصحیح و تحقیق ...
  • صدر، محمدباقر (۱۹۹۶م). بحوث فی علم الاصول. قم: موسسه دائره ...
  • صدرالدین شیرازی، محمدبن ابراهیم (۱۳۶۶). تفسیر القرآن الکریم. (ج۳). تصحیح ...
  • (۱۳۸۳). شرح اصول الکافی. (ج۲). عنه به تصحیح محمد خواجوی. ...
  • (۱۳۸۶). الشواهد الربوبیه فی المناهج السلوکیه. با حواشی ملاهادی سبزواری؛ ...
  • (۱۳۸۷). المبدء و المعاد. قم: بوستان کتاب، چاپ چهارم ...
  • (۱۹۸۱م). الحکمه المتعالیه فی الاسفار الاربعه. (ج۱). بیروت: دار احیاء ...
  • صرامی، سیف الله (۱۳۸۵). جایگاه ادراکات حقیقی و اعتباری در ...
  • طباطبایی، محمدحسین (۱۳۷۵). اصول فلسفه و روش رئالیسم. (ج۲). پاورقی ...
  • (۱۳۸۵). نهایه الحکمه. (ج۱، ۳ و ۴). با تصحیح و ...
  • (۱۴۱۱ق). المیزان فی تفسیر القرآن. (ج۱و۵). بیروت: موسسه الاعلمی ...
  • (۱۴۲۸ق). مجموعه رسائل العلامه الطباطبایی. تحقیق صباح الربیعی. قم: مکتبه ...
  • (۲۰۰۷م). الانسان و العقیده. تحقیق صباح الربیعی، علی الاسدی. قم: ...
  • (بی تا). حاشیه الکفایه. قم: بنیاد علمی و فکری علامه ...
  • عبیدلی اعرجی، ابوالحسین یحیی بن الحسن (۱۳۸۱). اشراق اللاهوت فی ...
  • عراقی، ضیاءالدین (۱۴۱۷ق). نهایه الافکار فی مباحث الالفاظ. (ج۴). تقریر: ...
  • (۱۴۲۰ق). مقالات الاصول. (ج۱). تحقیق مجتبی المحمودی، منذر الحکیم. قم: ...
  • علامه حلی، حسن بن یوسف (۱۳۸۸). الجوهر النضید: شرح منطق ...
  • (۱۳۶۵). الباب الحادی عشر. حققه و قدم علیه مهدی محقق. ...
  • (۱۳۸۲). کشف المراد فی شرح تجرید الاعتقاد (قم الالهیات). قدم ...
  • فارابی، محمدبن محمد(۱۴۰۸ق). المنطقیات للفارابی. (ج۱). حققها و قدم لها ...
  • فارابی، محمدبن محمد(۱۴۱۳ق). الاعمال الفلسفیه. تحقیق و تقدیم و تعلیق ...
  • (۱۹۹۵م). آراء اهل المدینه الفاضله. قدم له وجوبه و شرحه ...
  • قطب الدین شیرازی، محمودبن مسعود (۱۳۸۳). شرح حکمه الاشراق. به ...
  • لاریجانی، صادق (۱۳۸۴). استدلال در اعتباریات. پژوهش های فلسفی کلامی، ...
  • (بی تا). فلسفه اخلاق. جزوه منتشر نشده ...
  • لاهیجی، حسن بن عبدالرزاق (۱۳۶۴). سرمایه ایمان. به کوشش صادق ...
  • (۱۴۲۸ق). شوارق الالهام. فی شرح تجرید الکلام. تحقیق اکبر اسد ...
  • لاهیجی، محمدجعفربن محمد صادق (۱۳۸۶). شرح رساله المشاعر ملاصدرا. تصحیح ...
  • مصباح یزدی، محمدتقی (۱۳۸۷). نقد و بررسی مکاتب اخلاقی. تحقیق ...
  • مطهری، مرتضی (۱۳۸۹). مجموعه آثار. (ج۱و۲). قم: صدرا، چاپ هفدهم ...
  • مکارم شیرازی، ناصر (۱۴۲۸ق). انوار الاصول. (ج۱). تنظیم احمد القدسی. ...
  • نبویان، سیدمحمود (۱۳۹۲). چیستی اعتبار از نظر آیت الله محمدحسین ...
  • نصیرالدین طوسی، محمدبن محمد (۱۳۷۵). شرح الاشارات و التنبیهات. (ج۱). ...
  • (۱۴۰۵ق). تلخیص المحصل المعروف بنقد المحصل. بیروت: دارالاضواء، چاپ دوم ...
  • (بی تا). قواعد العقائد. قم: موسسه امام صادق۷ ...
  • هاشمی شاهرودی، محمود (۱۴۲۵ق). بحوث فی الفقه: کتاب الخمس. (ج۲). ...
  • نمایش کامل مراجع