بررسی فرصت ها و چالش های آینده ی توسعه ی پایدار گیاهان دارویی در ایران

انسان از بدو تمدن تا کنون و در طول حیات دیرینه ایش همواره با عوامل نامساعد جوی در ستیز بوده است از جمله این عوامل نامساعد بیماریها و امراض می باشد که سلامتی و حیات او را در معرض خطر قرار داده و باعث تلفات و مرگ و میر در کلیه ادوار تاریخی گشته اند. بشر نیز به موازات سیر تکاملی عوامل محیطی و بخصوص امراض و بیماریها به مقابله با آن برخاسته و از مواد گوناگون و مختلف استفاده نموده است . گیاهان اولین ماده ای بودند که در ابتدا جهت تغذیه و سپس قسمت هایی از آن جهت مدوای بعضی از بیماریها مورد استفاده انسان قرار گرفته است . اثرات معجزه آسای گیاهان در درمان بسیاری از امراض از قدیم الایام مورد توجه بشر بوده است . تحقیقات علمی و مطالعات دامنه دار زیادی در جهت شناخت هر چه دقیقتر و کاملتر گیاهان داروئی تا کنون انجام یافته است . اگر بخواهیم به چالش های توسعه پایدار گیاهان دارویی در ایران بپردازیم باید به چالش هایی نظیر غفلت از گیاهان دارویی بومی ، تخریب عرصه های طبیعی بر اثر برداشت بی رویه گیاهان دارویی ، محدودیت توسعه سطح زیر کشت و عملکرد گیاهان دارویی در عرصه های طبیعی و زراعت دیم ، عدم وجود جایگاه مناسب و مشخص ایران در بازار جهانی گیاهان دارویی ، عدم وجود سازمان مستقل تصمیم گیرنده در امور تولید، فراوری و تجارت گیاهان دارویی و تعدد دستگاه ها و ارگان های تصمیم گیرنده، عدم فرآوری مناسب گیاهان دارویی و استخراج ماده موثر آن که موجب ایجاد ارزش افزوده بالا، ورود گیاهان دارویی خارجی به بازار کشور، کمبود مراکز و آزمایشگاه های تحقیقات گیاهان دارویی ، هزینه گمرکی صدور گیاهان دارویی ، صدور پروانه بهره برداری از مراتع برای چرای دام و... اشاره کرد. در مورد فرصت های توسعه پایدار گیاهان دارویی نیز باید گفت : تنوع شرایط جغرافیایی ، اقلیمی و خاکی ، تنوع اکولوژیکی ، وجود ظرفیت های اقتصادی و اشتغالزایی ، وجود فرهنگ مصرف گیاهان دارویی در کشور، وجود بسترهای مناسب صادرات، وجود متخصصین طب سنتی ، وجود مراکز آموزش عالی و رشته های تخصصی دانشگاهی در رابطه با گیاهان دارویی ، وجود عطاریها و مراکز درمانی طب سنتی ، اثبات اثرات مخرب داروهای شیمیایی ، وجود دانش بومی در رابطه با گیاهان دارویی ، رویش طبیعی گیاهان دارویی در دشت ها، مراتع و جنگل ها.