شناسایی و بررسی مولفه های اقتصادی همگرایی و هم افزایی شهرهای زیارتی و اولویت بندی و تحلیل تعامل مولفه ها بر پایه روش تلفیقی Fuzzy DEMATEL-ANP

یکی از بسترهای همگرایی و وحدت جهان اسلام استفاده از ظرفیت های عظیم شهرهای زیارتی است. ایده همگرایی شهرهای زیارتی یکی از موثرترین راهکارهاست که نیازمند فراهم کردن زمینه های فرهنگی، اقتصادی و سیاسی دخیل در این مسئله است. مسئله این پژوهش، شناسایی مولفه­ها و عوامل اقتصادی دخیل در همگرایی شهرهای زیارتی و رتبه­بندی و تحلیل روابط میان آنهاست. این پژوهش از نظر هدف، کاربردی، و از لحاظ گردآوری داده­ها توصیفی پیمایشی به شمار می­رود. داده های اولیه بر پایه توزیع پرسشنامه در نمونه ای متشکل از ۴۷ نفر از مدیران، استادان، نخبگان و کارشناسان حوزه مدیریت شهرهای زیارتی ایران و تحلیل اطلاعات بر اساس تلفیق روش­های دیمتل ­فازی و فرایند تحلیل شبکه­ای صورت گرفته است. بر اساس نتایج این پژوهش پنج مولفه مدیریت اوقاف و نذورات، خدمات رفاهی زائران، خدمت رسانی به محرومان، ساخت و به­سازی حرم ها و در نهایت حمل و نقل زمینی و هوایی، از مولفه های اقتصادی تاثیرگذار در همگرایی شهرهای زیارتی به شمار می­روند که از میان آنها مولفه خدمات رفاهی زائران دارای بالاترین اولویت، و مدیریت اوقاف و نذورات دارای بالاترین تعامل و اثر خالص است. همچنین بالاترین میزان اثرپذیری متعلق به خدمات رفاهی زائران، و بالاترین میزان اثرگذاری مربوط به مولفه مدیریت اوقاف و نذورات است. ازاین رو تاکید بر جذب پشتوانه مردمی و توجه به ورودی­های درآمد اقتصاد شهرهای زیارتی از مهم­ترین راهبردها در بعد اقتصادی همگرایی شهرهای زیارتی محسوب می شود.