معرفی روشی موثر جهت تعیین منشا طوفان های گرد و غبار با بررسی الگوی رفتار ژئوشیمی عناصر نادر خاکی

ذرات گرد و غبار حمل شده توسط طوفان­، روی محیط زیست و سازه­های عمرانی خسارات جبران ناپذیر ایجاد می­نماید. با تعیین منشا طوفان­های مختلف و به کارگیری تدابیر مدیریتی، می­توان اقدامات مناسب جهت پیشگیری یا به حداقل رساندن مقدار ریزگردهای حمل شده توسط طوفان انجام داد. در این مقاله روشی موثر بر اساس رفتار ژئوشیمیایی عناصر نادر خاکی، جهت تعیین ارتباط ژنتیکی بین نهشته­های رسوبی و منشا طوفان­های گرد و غبار ارائه ­می­گردد. عناصر نادر خاکی به دلیل رفتار ژئوشیمیایی مشابه، در تفسیر فرآیندهای زمین­شناسی و محیط زیستی مورد توجه می­باشند. برای انجام این روش در محدوده مورد بررسی، باید نمونه­برداری از کلیه مناطق دارای پتانسیل تولید گرد و غبار و همچنین مواد حمل شده توسط طوفان­ انجام شود. در مطالعات آزمایشگاهی مقدار عناصر نادر خاکی، نوع کانی­ها و اندازه دانه­­های هر نمونه­ تعیین می­گردند. با توجه به منشا متفاوت نهشته­های رسوبی، مقدار عناصر نادر خاکی و الگوی رفتاری آن­ها تفاوت آشکاری در نهشته­های مختلف نشان خواهد داد. لذا منشا رسوبات، مهم­ترین پارامتر اثرگذار روی رفتار عناصر در مناطق مورد مطالعه می­باشد که با بررسی فراوانی عناصر نادر خاکی و الگوی رفتاری آن­ها قابل شناسایی است. لازم به ذکر است که مقایسه اندازه دانه­ در نمونه­های مناطق مختلف نمی­تواند به عنوان معیاری برای تعیین منشا آن­ها مورد استفاده قرار گیرد. چون ذرات مختلف پس از برخورد با یکدیگر در حین حمل و نقل یا هوازدگی تغییر شکل یافته­اند.