دانشهای بومی کشاورزان و نقش آن در توسعه پایدار (مطالعه موردی: روستاهای شهرستان سقز)

دانش بومی، بخشی از سرمایه هر قوم است که باورها، ارزش ها، روش ها و آگاهی های محلی و دانش اکولوژیک آنها از محیط زندگیشان را در بر می گیرد. دانش بومی، حاصل قرنها آزمون و خطا در محیط طبیعی، اقتصادی و اجتماعی است و به دلیل شفاهی بودنش سخت در معرض انحطاط است و از سویی دیگر هنوز گوشه های مبهم بسیاری در دانش بومی هر منطقه وجود دارد که باید به آن پرداخته شود تا بتوان با کمک آن بر مسائیل و مشکلات خشکسالی و کبود آب و مسائل زیست محیطی تا حدی غلبه کرد. مطالعات نشان می دهد که نظام های دانش بومی پتانسیل بالایی در زمینه توسعه پایدار روستایی دارند. نگاهی به ویژگی های نظام های دانش بومی، حاکی از آن است که دانش م ذکور به دلیل سیستمی بودن، حفظ تعادل محیط زیست، چند بعدی بودن، کم هزینه بودن، منطبق بودن بر فرهنگ مردم، استفاده مناسب از آب موجود، می توانند در فرایند توسعه پایدار روستایی نقش مهمی ایفا کند. هدف کلی تحقیق حاضر بررسی دانش بومی کشاورزان و نقش ان در توسعه پایدار روستایی است. جامعه آماری پزوهش حاضر شامل روستاهای بالای 30 خانوار شهرستان سقز با فعالیت غالب زراعی می باشد. تعداد نمونه با استفاده از جدول م ورگان 250 نفر برآورد شد. روش تحقیق توصیفی- پیمایشی بود. ابزار تحقیق پرسشنامه محقق ساخته بود که با توجه به فرضیات و ا هداف تحقیق از سوالات و گزینه های مناسب استفاده شد. روایی پرسشنامه به تأئید اساتید راهنما مشاور رسید و میانگین پایایی پرسشنامه، با استفاده از آزمون آلفای ک رونباخ، برابر 0/77 محاسبه شد. یافته ها نشان داد که ضریب همبستگی بین دانش بومی و بعد زیست محیطی توسعه پایدار برابر (0/259) در سطح احتمال 0/01 معنی دار بود. ضریب همبستگی بین دانش بومی و بعد اجتماعی توسعه پایدار برابر (0/326) که در سطح احتمال 0/01 معنی دار بود. ضریب همبستگی بین دانش بومی و بعد اقتصادی توسعه پایدار برابر (0/256) که در سطح احتمال 0/01 معنی دار بود.