رتبه بندی استان های کشور به لحاظ بهره مندی از شاخص های اجتماعی- فرهنگی به روش فرآیند تحلیل سلسله مرآتبی

یکی از ویژگی های کشورهای در حال توسعه تمرکز شدید و عدم تعادل است، این ویژگی معلول نتایج سیاست های رشد قطبی به شمار می آید که در نتیجه این سیاست، تمام امکانات و قدرت در یک یا چند منطقه تمرکز می یابد و سایر مناطق به صورت حاشیه ای عمل می نمایند. برای ایجاد تعادل و به منظور شکل دادن فضاهای مناسب و همگون، بحث برنامه ریزی منطقه ای مطرح شده و اولین گام در برنامه ریزی منطقه ای، شناخت نابرابری های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی نواحی مختلف می باشد. در این راستا این پژوهش به بررسی نابرابری های استان ها در سال 1389 و با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی AHP و نرم افزار Excel پرداخت. برای این منظور 5 شاخص اصلی و 36 شاخص فرعی در نظر گرفته شد که این شاخص ها در زمینه خدمات، بهداشت، جمعیت، فرهنگی و آموزشی انتخاب گردیدند. رتبه بندی نهایی استان ها نشان داد در طی دوره مورد بررسی از لحاظ شاخص فرهنگی استان های تهران، اصفهان و خراسان رضوی توسعه یافته ترین استان ها هستند و استان های سیستان وبلوچستان و خراسان شمالی و ایلام جزء محروم ترین استان ها هستند. از لحاظ شاخص آموزشی استان های تهران، اصفهان و خراسان رضوی رتبه های یک تا سه را به خود اختصاص دادند و استان های ایلام، خراسان شمالی و هرمزگان جز محروم ترین استان ها هستند. در زمینه شاخص جمعیت، بهداشت و خدمات استان های تهران ، اصفهان وخراسان رضوی توسعه یافته ترین استان ها هستند و استان های سیستان و بلوچستان، ایلام وخراسان شمالی، جزء محروم ترین استان ها بشمار می آیند.