مدلسازی و بررسی چگونگی انتشار TDS در آب زیرزمینی توسط مدل MT3D (مطالعه موردی: آبخوان لردگان)

ایران از نظر تقسیمات اقلیمی و براساس طبقه بندی کوپن جزء اقلیم استپهای خشک و بیابانی بوده و از دیرباز تاکنون یکی از مهمترین مسائل کشور، آب و چگونگی دسترسی بدان می باشد. در ایران بطور تقریب سالانه حجمی معادل هفتاد میلیارد مترمکعب آب جهت مصارف مختلف از منابع آب زیرزمینی استحصال میگردد که معادل دو سوم کل آب مصرفی کشور می باشد. این خود نقش مهم منابع آب زیرزمینی را در تأمین نیازهای آبی کشور روشن میکند. منابع آب زیرزمینی در زیر سطح زمین و دور از دید مستقیم قرار دارند، بنابراین شناخت کامل مشخصات آنها، نیاز به زمان طولانی و انجام بررسی های اکتشافی متعددی دارد که بسیار وقت گیر و پرهزینه می باشد. مدلهای آب زیرزمینی ابزارهای مناسبی جهت پایش مستمر کمی- کیفی آبخوان هستند.مدلهای آب زیرزمینی ابزارهای مناسبی هستند که میتوانند در بررسی و پیش بینی تاثیر شرایط طبیعی و مصنوعی روی آب خوانها و پایش مستمر کمی - کیفی آبخوان، از آنها بهره گیری نمود. یکی از مهمترین پارامترهایی که در بحث کیفیت آب حائز اهمیت است، میزان TDS آب های زیرزمینی می باشد. مدل کمی و کیفی آب خوان دشت لردگان توسط مدل های MODFLOW و MT3D تهیه گردید. نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که براساس مدل واسنجی شده کیفی آبخوان، مقدار مجموع باقیمانده خشک (TDS) از حاشیه ارتفاعات شمالی دشت به سمت نواحی غرب افزایش مییابد و از حدود 325 میکرومهوس بر سانتیمتر در نواحی شرقی و جنوبی به بیش از 500 میکرومهوس بر سانتیمتر بسمت مقاطع خروجی (در غرب آبخوان) میرسد. روند تغییرات TDS نشان میدهد که جریانات تغذیه کننده ورودی از حواشی شرقی و جنوبی دشت دارای کیفیت مناسبی میباشد. در مجموع، منابع آبهای زیرزمینی این ناحیه در حد آبهای شیرین قابل تقسیم بندی است.تغییرات درازمدت مقدار TDS منابع آب انتخابی این ناحیه محسوس نبوده و ناشی از تاثیر پذیری کیفیت منابع آبهای زیرزمینی از مقدار بارش و میزان برداشت از آبخوان در طی ماه های مختلف سال نسبت داد.