رویکرد سیستمی در تحلیل اندرکنش منابع آب و فعالیت های اقتصادی (مطالعه موردی:دشت بیرجند)

افزایش جمعیت، رشد اقتصادی و حرکت به سمت توسعه ی بیشتر و همچنین تغییر شرایط اقلیمی در مجموع باعث کمبود فزاینده آب در دنیای امروز به ویژه در مناطق خشک و نیمه خشک شده است.بنابراین به یک چارچوب منطقی و نظام مند برای تصمیم گیری اصولی برای تخصیص منابع آب محدود به نحوی که به طور موثر و مطلوبی نیاز های جامعه تامین و همچنین رشد اقتصادی را منجر شود، احتیاج است. در این تحقیق دشت بیرحند واقع در استان خراسان جنوبی در شرق ایران که با محدودیت منابع آب مواجه است مورد بررسی قرار گرفت. در این مقاله با استفاده از یک مدل مفهومی، ارتباط بین فعالیت های اقتصادی موجود در منطقه دشت بیرجند و منابع آب دشت، با استفاده از رویکرد سیستمی شناسایی و سپس در محیط نرم افزار Vensim مورد شبیهسازی قرار گرفت. سپس برای مدل مورد نظر بسته های سیاستی مختلف تحت شش سناریو مختلف در نظر گرفته شد و میزان حجم منابع آب و میزان ارزش افزوده در گزینه های مختلف مقایسه شد. نتایج نشان داد که با ادامه روند موجود در منطقه آسیب پذیری هر دو بخش اقتصاد و منابع آب زیرزمینی بیشتر خواهد شد. همچنین اگر قرار باشد حجم منابع آب تغییر ننماید و ارزش افزوده منطقه زیادتر شود باید ابتدا روی فعالیت های اقتصادی غیر آب بر اعم از معادن و صنایع غیرآببر سرمایه گذاری بیشتری شود البته این درحالی تحقق خواهدیافت که منابع اولیه این فعالیت های اقتصادی موجود باشند.