جایگاه و نقش مساجددرهویت بخشی به ساختارشهری نمونه موردی: مسجدجامع عتیق شیراز

مساجد به عنوان اصلیترین فضای جمعی مسلمانان، از جهات و به اشکال مختلفی، یک فضای شهری تمام عیار بودهاند. اما امروزه این فضاهای شهری هویت خود را به عنوان یک فضای اصلی شهری از دست دادهاند و معمولاٌ به صورت منفک از سایر عملکردهای شهری در کنار معبری قرار گرفتهاند و نسبت به سایر فعالیتها، مرکزیت و تسلط را القا نمیکنند. هدف از به نگارش درآوردن این مقاله این بوده است که عنوان کنیم، به تبع نماز که هویت مسلمانی و پرچم اسلام است، مکان نماز (مسجد) نیز هویت مکان زندگی مسلمانان (با هویت شهر اسلامی) است. در واقع، هویت شهر اسلامی با هویت مسجد گره خورده است، یا به عبارت دیگر، مسجد به عنوان عامل بارز هویتی شهر اسلام ایفای نقش میکند. مسجد جامع عتیق با پیشینه تاریخی زیادی که دارد، و حتی جنبه متفاوت بودن آن به لحاظ وجود خایخانه در وسط حیاط، هویت خود رابه عنوان مسجدی که تا چند دهه اخیر جز پررفت و آمدترین مساجد شهر بوده از دست داده است. اما اگر نوع دیگر کاربری مسجد را مدنظر قرار دهیم، یعنی جنبه گذر بودن آن، میتوان عنوان کرد که خوشیختانه هنوز مسجد این کاربری خود را از دست نداده است. نوع تحقیق پیشرو اول به روش مطالعات اکتشافی به صورت کتابخانهای بوده است و بعد از کسب اطلاعات لازم، به محل مورد نظر یعنی مسجد جامع عتیق رفته و تحقیق میدانی صورت گرفته است