پیامدهای بوم شناختی تغییر اقلیم برمناسبات علف های هرز و گیاهان زراعی در بوم نظام های کشاورزی

افزایش غلظت دی اکسید کربن به همراه سا یر گازها ی گلخانه ای مهم ترین عامل گرما یش جهانی و دیگـر پ یامـدها ی تغییـ ر اقلـ یم است . اقلیم مهم ترین عامل موثر بر بوم نظام های کشاورزی است و بنابراین تغییر در آن می تواند سـبب اثـرات شـگرف ی بـر تولیـ د محصولات غذایی بالطبع ایجاد دگرگو نی در جوامع انسا نی گردد . توزیـ ع، ویژگـ یهـا ی رقـابت ی و مـد یریت علـف هـا ی هـرز در بوم نظام های کشاورزی نیز می تواند در مواجه با پیامدهای تغییر اقلیم دچار چالش گردد . با توجه به تنوع گیاهان زر اعی و گونه های علف های هرز رقیب آنها در بوم نظام های زراعی به لحاظ مسیر فتوسنتزی مورد استفاده و اهمیت مس یرهای مختلف فتوسنتز ی از نظر اکولوژ یکی در انتخاب ز یستگاه و نحوه پراکندگی آنها، تغییر اقلیم از طریق دگرگونی در عوامل اقل یمی به و یژه الگو ی بارندگ ی و درجه حر ارت م ی توانـد در تغ ییـ ر دامنـه بـوم شـناخت ی علـف هـا ی هـرز در پهنههای مختلف موثر باشد . این تغییرات سبب خواهد شد تا یکسری از گونه های واقع درعرض های جغرافیایی پایین تر به دلیـ ل بالاتر رفتن دما از حد تحمل شان به سمت عرض های جغراف یایی بالا انتقال یابند یا برخی گونـ ه هـا ی حـساس بـه سـرما بتواننـد در عرض های جغراف یایی که قبلاً نم ی توانستند به ح یات ادامه دهند، گسترش یابند . همچنین حتی اگر در مورد علف های هرز انتقـال مکانی هم صورت نگ یرد، اما تو لید وزن خشک و سطح برگ بیشتر در این گیاهان توان رقابتی آنها را بـه شـکل قابـل تـوجه ی افزایش خواهد داد . هنگامی که گونه های رقیب دارای مسیرهای فتوسنتزی مختلـف باشـند ، افـز ایش فتوسـنتز بـه د لیـ ل افـز ایش غلظـت CO2 ، افزایش کارآ یی مصرف آب ، پیروزی در رقابت بر ای جذب و مصرف عناصر غذایی به دلیل بـالا بـودن کـارآ یی مـصرف ازت ، C3 افزایش تراکم پذیری گ یاه و بهبود عملک رد کوانتومی گیاه، راهکارهایی است که از طریق آنها ویژگی های رقابتی در یاهان نسبت به C4 در شر ایط تغ ییر اقل یم بهبود م ی یابد . از سو ی د یگر، هنگامی که گونه هـا ی رقیـ ب دارای مـس یرهای فتوسـنتز ی مـشابه باشند از آنجا ئی که جمع یت علف های هرز دار ای تنوع ژنت یکی بیشتری بوده و کارآیی استفاده از منابع و عناصر غـذ ایی نیـ ز در علف های هرز بیشتر از گ یاهان زراعی است، به نظر می رسد در شرایطی اقلیمی تغییر یافته به جایگاه رقابتی قدرتمنـدتر ی نـسبت به گیاهان زراعی رقیب خود دست یابند . به طور کلی م ی توان گفت که علف های هرز به عنوان گ یاهان پیشگام در بوم نظام هـا ی کـشاورز ی دارای حـدود بردبـار ی گسترده ای به تغ ییر شر ایط محیطی می باشند . انعطاف پذیری فنوتیپی این گیاهان سبب افزایش خصوصیات بافری آنها در مواجه بـا تغییر اقل یم م ی شود و بنابر این انتظار م ی رود ت وان رقابت ی این گ یاهان در مقابل گیاهان زراعی تحت شرایط تغییر اقلیم افزایش یابـد . با این حال با ید در نظر داشت که احتمالاً عمل یات زراعی بیش از پیامدهای تغییـ ر اقلـ یم تعیـی ن کننـده پوشـش ، تـراکم و ترک یـ ب علف های هرز در بوم نظام های کشاورز ی م ی باشد . به عبارت د یگر پیامدهای تغییر اقلیم می تواند اهمیت نسبی تک بوته های هـرز را دگرگون سازد اما ارقام سازگار گیاهان زراعی و ابزارهای مدیریتی قادرند اثرات منفی این پیامدها را خنثی سازد .