ارزیابی مفاهیم توسعه شهری پایدار و بررسی تطبیقی آن با اصول معماری و شهرسازی سنتی ایران

شهر به عنوان بستری ریشه دار و در ارتباط با زندگی مردم جامعه، نمایانگر تمدن هر ملتی است و در واقع انسان امروزی را با پیشینه و ریشه های فرهنگی خویش آشنا می سازد. معماری کهن سرزمین ایران، زنجیره ای بهم پیوسته از تجربیات و ارزش هایی است که سینه به سینه از هزاران سال پیش تاکنون توسط هنرمندان، معماران و مردم این سرزمین استمرار یافته است. طی این تکامل تدریجی، معماری و شهرسازی ایرانی همواره در تمامی دوران با تکیه بر زیرساخت های فرهنگی، مذهبی، اجتماعی و طبیعی زمان خود شکل گرفته و در نقاط مختلف ایران به دلیل وجود اقوام، مذاهب و اقلیم های گوناگون، انواع مختلف سبک های معماری و شهرسازی به وجود آمده است. همسازی شهرها، روستاها و بناهای ایرانی در زمان ها و مکان های مختلف با بسترهای اجتماعی، فرهنگی، مذهبی و شهرسازی در مناطق مرکزی و کویری ایران که آیینه ی تمام نمای معماری و شهرسازی اصیل ایرانی هستند بیشترین همسازی را با بسترهای فرهنگی، مذهبی، اجتماعی و طبیعی خود دارند. ارتباط تنگاتنگ بین معماری و شهر با انسان و طبیعت، نشان از وجود مفاهیم و ویژگی های پایداری در معماری و شهرسازی ایرانی دارد که می تواند الهام بخش معماران معاصر ایرانی و حتی غیرایرانی باشد. این در حالی است که در سطح جهانی، توسعه لجام گسیخته شهرها بر کیفیت زندگی انسان تأثیرات ناخوشایندی ایجاد کرده است. این مسائل موجب می شوند تا توجه به موضوع پایداری در شهرها در رأس امور قرار گیرد. بررسی نقش و کارکرد فضاهای شهری منطبق با اصول معماری سنتی اهمیت این مقاله است. هدف از این پژوهش، توجه به ابعاد زیست محیطی در طراحی فضاهای شهری با توجه به معماری و شهرسازی سنتی ایران می باشد. روش تحقیق کیفی و تحلیل محتوایی است و حاصل این بررسی دستیابی به ویژگی های مشترک بین دو مقوله مورد بررسی و استفاده از این ویژگی ها در اجرایی نمودن معماری و شهرسازی پایدار می باشد.