اثر تنش آبی، تراکم کاشت و تنظیم کننده رشد (اتفان) بر رشد و عملکرد ذرت دانه ای (Zea mays L.)

کاربرد اتفان ( ٢‐کلرواتیل فسفون یک اسید )، عمدتا به عنوان تنظیم کننده رشد با هدف بهبود عملکرد ذرت Zea mays L. در شرایط مزرعه همواره مورد نظر پژوهشگران غلات بوده است . بااین حال ، تاثیر اتفان در کاهش رشد رویشی از لحاظ کم کردن مصرف آب در شرایط تنش خشکی، در تراکم های مختلف به طور دقیق بررسی نشده است . هدف مطالعه حاضر بررسی اثرات تنش آبی ، تراکم کاشت و تنظیم کننده رشد (اتفان) بر رشد ، نمو و عملکرد دانه ذرت (Zea mays L.) سینگل کراس ٧٠٤ ، تحت سطوح مختلف آبیاری بوده است . این پژوهش در قالب دو آزمایش مزرعه ای در ایستگاه تحقیقات زراعی دانش کده کشاورزی، دانشگاه شیراز واقع در باجگاه دردو سال زراعی 83-82 و 84-83 انجام شد طرح آزمایشی کرت های دوباره خرد شده در قالب بلو ک کامل تصادفی با چهار تکرار بود، که سطوح آبیاری (کم آبیاری و آبیاری مطلوب ) در کرت ها ی اصلی، تراکم کاشت با دو سطح (53333 و 80000 بوته در هکتار) در کرت های فرعی وتنظیم کننده رشد (اتفان ) با سه سطح (0، 0/56 و 0/84 کیلوگرم ماده موثر در هکتار، که در مرحله ٦ برگی اعمال شد ) در کرت های فرعی فرعی قرار داده شدند . نمونه برداری های طول فصل رشد شامل: ارتفاع گیاه ، طول میان گره ها ، شاخص سطح برگ و اندازگیری وزن تر و خشک بود . در برداشت نهایی عملکرد دانه و اجزای آن شامل : تعداد دانه در واحد سطح و وزن هزاردانه بررسی شد . نتایج نشان داد که کاربرد سطوح مختلف اتفان (به صورت برگ پاشی ) بر شاخص های رشد و اجزای عمل کرد دانه تاثیر معنی داری داشت . کاربرد اتفان سبب کاهش سرعت رشد محصول (CGR)، شاخص سطح برگ (LAI) و شاخص دوام سطح برگ LAD شد. بعلاوه، کاربرد اتفان از ارتفاع بوته و ارتفاع بلال کاست. کاهش ارتفاع بوته ، LAI و LAD در ابتدای فصل رشد با افزایش مقدار اتفان مرتبط بود . بوته ها ی شاهد در مقایسه با بوته هایی که تحت اعمال اتفان قرار گرفتند ، عملکرد کمتری داشتند. در واقع ، تحقیق حاضر نشان داد که چنانچه در ابتدای فصل رشد از رشد رویشی ذرت کاسته شود می توان از آب موجود استفاده بهتری کرد. همچنین نتایج نشان داد که پاسخ عمل کرد ذرت به کاربرد اتفان به تر اکم بوته وشرایط رطوبتی خا ک، بستگی خواهد داشت . تاثیر مفید کاربرد اتفان بر عملکرد دانه در شرایط تر اکم زیادتر بوته و تنش آبی، بیشتر بود و این موضوع شایسته پژوهش های بیشتری در آینده است.