بررسی عکس العمل ارقام گندم رایج مناطق معتدل استان خراسان به تاریخ کاشت های نامناسب

به منظور ارزیابی و اکنش ارقام رایج گندم مناطق معتدل استان به تاریخ های کاشت زود هنگام و کرپه این بررسی در سال های زراعی 83-82 و 84-83 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی نیشابور اجرا شد . طرح مورد استفاده کرتهای خرد شده با طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار بوده که در آ ن کرتهای اصلی به زمان های کاشت ١٥ مهر, ٣٠ مهر , ١٥ آبان , ٣٠ آبان و ١٥ آذر و کرتهای فرعی به ٩ رقم گندم روشن ، فلات، چمران ، مرودشت ، شیراز ، پیشتاز ، بک کراس روشن، کراس اروند و مهدوی اختصاص یافت . نتایج تجزیه واریانس مرکب عملکرد دانه بیانگر اختلاف معنی دار بین اثرات اصلی تاریخ کاشت و ارقام و همچنین معنی دار بودن اثرات متقابل سال در تاریخ کاشت و رقم در سال بود . مقایسه میانگین عملکرد دانه تاریخ های کاشت نشان داد مطلوبترین زمان کاشت آبان ماه بوده و بیشترین میانگین عمل کرد دانه ارقام گندم از تاریخ کاشت ١٥ آبان به مقدار ٦٦١٩کیلوگرم در هکتار بدست آمد . از سویی بیشترین افت عمل کردها در تاریخ اول ( ١٥ مهر ) و تاریخ دیر پنجم ( ١٥ آذر ) حاصل شد . تاخیردر کاشت ( ١٥ آذر ) ١٥ درصد و کاشت زود هنگام ( ١٥ مهر ) ١١ درصد کاهش عمل کرد معنی دار را در پی داشته است . از عوامل عمده افت عملکرد در کاشت کرپه می توان کاهش تعداد سنبله در متر و وزن هزار دانه را نام برد این در حالی است که در کاشت زود هنگام کاهش تعداد دانه در سنبله نقش مهمتری را در افت عمل کرد داشته بود . ارقام فلات و پیشتاز در تاریخ مطلوب کاشت ( ١٥ آبان ) بیشترین عملکرد خود راداشته اند . رقم بک کراس روشن از حسسا سیت کمتری در تاریخ های مختلف کاشت برخوردار بوده و به عنوان رقمی پایدار و پر محصول در کشتهای وسیع در تاریخ های مختلف قابل توصیه می باشد. بر این اساس حساس ترین رقم به به تاریخ کاشت های زود ارقام چمران و مهدوی بوده است . ارقام شیراز، مهدوی و بک کراس روشن بیشترین عملکرد را در کشت کرپه داشته و در کشتهای دیر توصیه می شوند بیشترین رابطه مثبت و معنی دار (0.48=r) عملکرد دانه با تعداد سنبله در متر مربع برقرار بوده که حا کی از نقش موثر تعداد سنبله نسبت به دیگر اجزا عملکرد در این تحقیق بوده است.