ارزیابی تنوع ژنتیکی اکوتیپ های گیاه دارویی خارمریم (Silybum marianum L) با استفاده از صفات مورفولوژیک و فنولوژیک

مطالعه تنوع ژنتیکی در بین اکوتیپ های خارمریم همانند سایر گیاهان مقدمه انجام برنامه های اصلاحی در این گیاه است. بدین منظور 14 اکوتیپ خارمریم متعلق به نقاط مختلف کشور ایران به همراه دو رقم خارجی مجارستان و انگلستان در آزمایشی در قالب طرح بلوک کامل تصادفی در مزرعه آزمایشی دانشکده کشاورزی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی رامین خوزستان در سال 92-1391 از لحاظ صفات مورفولوژیک و فنولوژیک ارزیابی شدند. تجزیه واریانس داده ها تفاوت معنی داری (α≤0/01) را برای اکثر صفات مورفولوژیک نشان داد. اکوتیپ های بهبهان 1 و ملاثانی 2 بالاترین عملکرد تک بوته را در مقایسه با سایر اکوتیپ ها به خود اختصاص دادند. در این بررسی دندوگرام حاصل از تجزیه خوشه ای بر اساس فاصله مربع اقلیدسی و الگوریتم وارد اکوتیپ ها را در سه گروه دسته بندی نمود. نتایج حاصل از رگرسیون گام به گام نشان داد که صفات روز تا اتمام گلدهی، تعداد کپسول در بوته و وزن دانه در کپسول اصلی 97 درصد تغییرات عملکرد بین اکوتیپ ها را توجیه می نمایند. در تجزیه علیت بزرگترین اثر مستقیم مثبت بر عملکرد مربوط به صفت وزن دانه در کپسول اصلی بود. نتایج این پژوهش نشان داد که بین اکوتیپ های ارزیابی شده از نظر صفات مورفولوژیکی تنوع بالا و مطلوبی جهت شروع پروژه های اصلاحی موجود است.