نقش نور و رنگ در هنرهای معماری اسلامی ایران

فرهنگ و ادب دوره اسلامی ایران، در بر دارنده مباحث گوناگونی پیرامون رنگهاست، که خود تأثیر زیادی در هنر اسلامی داشته است، این امر در لا به لای احادیث و آیات، کتب ادبی و هنری مطرح شده است. وجود آثارهنری باقی مانده از دوران اسلامی گویای حقیقت فوق است. موضوع رنگ هم به صورت رنگهای منفرد و هم در قالبی کلی، همانند هفت رنگ- که شامل تأثیرات روانی و تفسیرهای عرفانی رنگ است- در هنرها بویژه در هنر معماری ظهور شاخص تری دارد، یکی از بهترین منابع ادبی این زمینه، کتاب هفت پیکر نظامی است، حکمت هفت نوع رنگ را در هفت بنای(پیکر) مختلف بررسی می نماید. جایگاه هفت رنگ علاوه بر این، در فن رنگ آمیزیو ساخت کاشیها نیز بررسی فنی خاصی را می طلبد.رنگها در هنر و فرهنگ اسلامی به درجاتی مانند با ارزشترین، شریفترین، زیباترین،بالاترین و ... تقسیم و انتخاب شده و به کار رفته اند. انتخاب رنگ طلایی گنبدها، کاربرد فراوان زمینه آبی و متن سفید و مفهوم قدس رنگ سبز، گویای آن است. علاوه بر این از دوران تاریخیصدر اسلام تاکنون، رنگها عاملی برای بیان هویت اقوام و ملیتها، بوده که سیاه جامگان، سرخ جامگان با قزلباشها در زمان صفویه از آن جمله است.