اثر القای تتراپلوئیدی بر مقدار پودوفیلوتوکسین در گیاه دارویی کتان سفید (Linum album)

کتان سفیدLinum albumیکی از گیاهان دارویی بومی ایران حاوی ماده ضدتوموری پودوفیلوتوکسین میباشد. تولید صنعتی این ترکیب بهدلیل ساختار شیمیایی پیچیده، از لحاظ اقتصادی امکانپذیر نیست. پلیپلوئیدی میتواند روش موثری برای افزایش این ماده با ارزش باشد. در این تحقیق، بررسی القا تتراپلوئیدی بر مقدار پودوفیلوتوکسین در کتان سفید بررسی شد. بهدلیل دگرگشن بودن این گیاه چندین کلون بهوسیله زیرکشت کردن ساقه در محیط کشت MSحاوی 0/2 میلی گرم درلیتر KINمحیط پرآوری) تولید شدند. کلون ) حاوی بیشترین مقدار پودوفیلوتوکسین برای القای تیمار تتراپلوئیدی انتخاب شد. بهاینمنظور، قطعات جوانه جانبی ساقه در محیط پرآوری مایع حاوی کلشیسین در غلظتهای 0و0/05و0/1و0/2درصددرزمانهای 1و2و3و4 روز بر روی شیکر در دمای25درجه درتاریکی قرار داده شدند. سپس جدا کشتهای تیمار داده شده در محیط پرآوری کشت شدند. سطح پلوئیدی به وسیله آنالیز فلوسایتومتری تعیین گردید و خصوصیات موفولوژیکی اندازهگیری شد. نتایج نشان داد که بیشترین درصد القای تتراپلوئیدی 36/7درتیمار0/1درصدکلشیسین به مدت 3 روز بهدست آمد. تتراپلوئیدی باعث افزایش طول و عرض برگ، قطر ساقه و اندازه روزنه اما کاهش در تراکم روزنه در گیاه تتراپلوئید نسبت به دیپلوئید میشود. مقدار پودوفیلوتوکسین در برگ و ساقه تتراپلوئیدی به ترتیب 46 و 29 درصد بیشتر از سطح دیپلوئید میباشد. این نتایج نشان داد که تیمار جوانه جانبی با کلشیسین روش مناسبی برای دوبرابر کردن کروموزوم میباشد و اصلاح پلوئیدی میتواند باعث افزایش مقدار پودوفیلوتوکسین در این گیاه شود