مدیریت بحران

تاریخ حوادث ایران نشان می دهد این کشور، سرزمینی بلاخیزی است. بنابراین نحوه ی رویارویی با آن بسیار مهم بوده و می تواند در کاهش اثرات مخرب آن در ابعاد گوناگون اجتماعی،اقتصادی، سیاسی، کالبدی و ... نیل به اهداف توسعه ای، تأثیر بسزایی داشته باشد. در این راستا بررسی تجربه ی مدیریت سوانح در حوادث گذشته و در نتیجه آن دستیابی به یک سری راهبردها، ما را در ارائه شیوه ی مناسب برای مدیریت سوانح یاری خواهد کرد. مدیریت بحران در کشور ایران روند تکاملی خود را تاکنون سیر کرده و از تجربه ی هر سانحه ای برای سانحه ی بعدی استفاده کرده است لکن این روند کند بوده و در بعضی موارد کمتر توفیق داشته ایم. باید اذعان کرد که از نظر مطالعات و تحقیقات در خصوص مدیریت بحران هنوز در ابتدای راه هستیم چرا که تعداد تحقیقات مؤثر در این خصوص تا آنجایی که اینجانب اطلاع دارم ناچیز می باشد! این مقاله ضمن بیان تجربیاتی از سانحه گیلان و زنجان و آذربایجان به بررسی فرآیند مدیریت بحران پرداخته و نتیجه می گیرد: -گرچه بحران معمولاً مدت کوتاهی از زمان را به خود اختصاص می دهد ولی فعالیتهای مدیریت بحران صرفاً به این دوران محدود نمی شود و بنابراین مدیریت بحران فرآیندی است کهمجموعه اقدامات در زمینه پیشگیری، پیش بینی، برنامه ریزی، مطالعه و تحقیق و ... در زمان قبل از فاجعه و فعالیت های مربوط به امداد و نجات، بازسازی و توسعه و ... در پس از فاجعه را در بر می گیرد. –اگر مدیریت بحران به خوبی ایفای نقش کند می تواند در کاهش اثرات زلزله مخرب سوانج و نیز کاهش لحظات بسیار دشوار و غیرقابل تحمل وضعیت اضطرار نقش بسزایی داشته باشد. –ضرورت دارد یک برنامه جامع و فراگیری برای مقابله با سوانح تهیه و تدوین گردد و با تشکیل نظارت، از بهم ریختگی و فعالیتهای موازی در زمان پس از فاجعه جلوگیری شود. –در فعالیتها و اصول مشارکت مردمی، آموزش، ترویج مطالعه و تحقیق، برنامه ریزی، سازماندهی، هماهنگی و حفظ وحدت رو به اهمیت کافی داده شود.