بررسی تاثیر نوع حلال به کار رفته در استخراج عصاره میوه زیتون تلخ Melia azedarach L. (Meliaceae) در میزان خاصیت حشره کشی عصاره این گیاه

آفتکش های گیاهی از نظر محیط زیست اثرات سوء کمتری داشته و در سال های اخیر اقدامات زیادی جهت شناخت و توسعه کاربرد آنها به عنوان جایگزین سموم شیمیایی در مدیریت کنترل آفات صورت گرفته است. جهت تعیین تاثیر نوع حلال به کار رفته در تهیه عصاره میوه گیاه زیتون تلخ Melia azedarach L. بر روی خصلت حشره کشی آن، عصاره میوه این گیاه با سه حلال ان- هگزان، اسید استیک و استون استخراج شد. سپس خاصیت حشره کشی عصاره های استخراج شده با هر یک از حلال های فوق بر روی پوره های 3 یا 4 روزه شته سیاه باقلا Aphis fabae Scopoli مورد مطالعه قرار گرفتند. آزمایش به روش تست موضعی (Topical test) انجام و در تیمار شاهد از آب و (dimethyl sulfoxide) DMSO استفاده شد. آزمایشات در دمای 1 ± 25 درجه سانتی گراد، رطوبت نسبی 10 ± 60 درصد و 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی انجام گرفت. نتایج نشان داد که در غلظت 80 میکرولیتر در میلی لیتر، پس از 24 ساعت، درصد تلفات در شته های تیمار شده با عصاره ان - هگزانی زیتون تلخ بیش از 72 درصد بود، در حالیکه در شته های تیمار شده با عصاره های اسید استیکی و استونی به ترتیب 40/75 و 60 درصد تلفات ایجاد شد. درصد تلفات شته های تیمار شده با عصاره ان- هگزانی به طور معنی داری بیشتر از عصاره اسید استیکی زیتون تلخ بود (0/005 >P ). با توجه به تاثیرات مخرب زیست محیطی آفتکش ها، لزوم شناسایی گیاهان سمی و چگونگی استخراج آن ها برای کنترل آفات توجیه پذیر است.