اثر ترکیبات مختلف هورمونی بر القاء کالوس در ریز نمونه های گیاه خشخاش ایرانی (( Papaver bracteatum)

گیاهان خانواده Papaveraceae به واسطه تولید آلکالودئید های با ارزش و پر مصرف از جمله مورفین، کدئین، تبائین، نوسکاپین، پاپاورین و سنگوئینارین دارای اهمیت تجاری خاصی در صنایع دارویی می باشند . گیاه خشخاش ایرانی از جمله گیاهان دارویی با ارزش بومی ایران است که فاقد مورفین بوده ولی دارای مقادیر بالای تبائینن می باشد . تبائین پیش ماده کدئین است و به آسانی توسط صنایع دارویی به کدئین تبدیل می شود . با توجه به اینکه کشت بافت و تکنیکهای وابسته به آن دارای جایگاه ویژه های برای تولید تجاری گیاهان و افزایش متابولیتهای ثانویه می باشد . این مطالعه با هدف بهینه سازی و معرفی محیط کشت و ریز نمونه مناسب جهت القاء کالوس در گیاه خشخشا ایرانی انجام شد . به این منضور از گیاهچه های شش هفته ای کشت شده در محیط in vitro ریزنمونه های سافه و برگ انتخاب و برای کالزایی به محیط MS تغییر یافته با ترکیب غلظتهای متفاوت هورمون 2,4-D و BAP و بدون هورمون (شاهد) و بدون هورمون (شاهد) منتقل شدند . پس از گذشت 36 روز ، درصد کالزایی مورد بررسی قرار گرفت . در تمام تیمارهای به جز تمیار 0.1 میلیگرم در الیتر BAP و 0.1 میلیگرم در لیتر 2,4-D کالزایی با درصد های متفاوتی القا شد . بیشترین درصد کالزایی در ریز نمونه ساقه و در غلظت 0.5 میلیگرم در لیتر BAP و 2 میلی گرم د رلیتر 2,4-D مشاهده شد . همچنین بهترین محیط در القاء کالوس روی ریز نمونه برگ از ترکیب 1 میلیگرم در لیتر BAP و 2 میلیگرم در لیتر 2,4-D بود . بهترین کالوس از لحاظ حجم و تولید متابولیتهای ثانویه در ریزنمونه ساقه با ترکیب هورمونی 1 میلیگرم در لیتر 2,4-D و 0.1 میلیگرم در لیتر BAP مشاهده شد .