بررسی بنیادهای فرهنگی و محیطی باغ ایرانی

این مقاله به بررسی عوامل تاثیر گذار بر باغ ایرانی به عنوان فضایی همسو با ارزش های معنایی و محیطی میپردازد .از این رهگذار ابتدا به بازخوانی ریشه های فرهنگی ایرانیان باستان و تاثیر آن بر عناصر و ساختار باغ ایرانی و در بخش دوم تشابهات اعتقادات اسلامی در باغ ایرانی مورد بررسی قرار میگیرد، سپس با دست یابی به مجموعه ای از شاخص های فرهنگی، محیط زیست ایرانی به عنوان فضایی متعهد در برابر فرهنگ و اعتقاد ایرانی مطرح و دانش و فن ایرانی بهعنوان عاملی مکمل در کنار عوامل ذکر شده قرار می گیرد و در نهایت باغ ایرانی به عنوان اثری حکیمانه و کمالگرا در اصول خویش مطرح میشود. اصول وشاخص های برآمده از مجموعه عوامل ذکر شده همواره در طول تاریخ باغ سازی ایران درحال تداوم بوده و با وجود تفاوت در صورتهای مادی، اصول و شاخصهای اصلی آن همواره حفظ شده و درآینده میتواند توسط معماران منظر مورد توجه قرار گیرد. در این تحقیق برای تحلیل فرآیند ادراک محیط باغ ایرانی با استفاده از یافته های علم روان شناسی محیط، رویکردسومی مد نظر است که در آن تأثیر متقابل شناسانده و باغ بر یکدیگر بررسی شده و فرآیند ادراک محیط باغ ایرانی با روش تکوین استقرایی و به کارگیری قیاسی مقوله ها انجام گرفته است. در این راستا از نظریههای علوم رفتاری و نیز ادراک و شناخت اکولوژیک در فهم چگونگی ادراک محیط باغ و شناخت نظامهای معنایی آن استفاده شده است. در نتیجه با تأکید بر اهمیت نظام تمرکز حواس در ایجاد خلوت مطلوب، فرآیند ادراکی گسست محیطی -پیوست معنایی را در باغ ایرانی تبیین میشود.