تبلوار حکمت اسلامی در معماری مساجد (نمونه موردی مسجد امام اصفهان)

هر آیینی از زمان شکل گیری به نوعی به دنبال فضایی جهت کاربرد عبادت پیروان خود است به ویژه ادیان که به اهمیت اجتماعی عبادت بیش از جنبه های فردی آن اهمیت می دهند. انسان برای اتصال به مبدأ هستی به فضایی نیاز دارد که ویژگی های معنوی و آسمانی را داشته باشد و تجربه عروج را تسهیل نماید.به اسلام بیش از هر دین دیگر به بعد اجتماعی عبادت سفارش داشت بنابراین بسیج در شهر سویل از جایگاه والایی برخوردار شده اند. مسجد قلب شهر اسلامی است و بهترین و ماندگارترین فضای معماری برای نماز و مسجد آماده می گردد. پیامبر اسلام بعد از ایجاد حکومت اسلامی در شهر مدینه اولین بنایی که ساخت مسجدی برای عبادت و رفع نیازهای حکومت اسلامی بود و همین بنا الگوی ساخت مساجد اسلامی در دیگر بلاد اسلامی می شود. دین مبین اسلام با ورود به ایران نه تنها موجب رکود هنر معماری نشد بلکه دریچه ای نوین برای رشد و تعالی این هنر در ایران ایجاد کرد و بسیاری از مساجد ایرانی به جایگاه آتشکده ها و معابد زرتشتی بنا شده و ضمن حفظ اصالت های ایرانی اصول اسلامی را با هویت ایرانی در قالب مسجد بازنمایی کردند.حکمت از جمله مظاهر هنر ایران در کلیه زبان های هنری است و همواره اساس و بنیان هنرهای ایرانی را شکل داده است نکته در بین هنرهای ایرانی آنچه با اسلام و اعتقادات دینی مرتبط بوده است فرد به نوعی بیشتر با حکمت مرتبط بوده چرا که حکمت بعدی شهودی از عقلانیت را متجلی می کند به این معنا که هنرمند مسلمان در واقع حکیمی است است که با دو محور عقل و ایمان حقیقت را جستجو می کند و حاصل این کنکاش و سلوک معرفت شناسانه در آثار متجلی می شود که ضمن بیان حقیقت روابطی دارد که گمان بر این است که چگونه دانش یک هنرمند به این حد از کمال بود که چنین ویژگی هایی در اثر آن نمود یافته است.نمونه آن حمام شیخ بهایی در اصفهان و صدها اثر هنری که انسان عصر مدرن هنوز در شکل گیری آن میبهوت است. نگارنده در مقاله ضمن بررسی مفهوم حکمت است از دیدگاه فلسفی و عرفانی به دنبال مظاهر آن در یکی از عرصه های معماری اسلامی یعنی مساجد است. نمونه مورد بررسی شده یکی از شاهکارهای هنر معماری اسلامی ایران یعنی مسجد امام اصفهان می باشد. در این مقاله از روش تحقیق توصیفی تحلیلی با استناد به مطالعات کتابخانه ای استفاده شده است.