وراثت پذیری صفات عملکردی و مرفولوژیکی همگروه های مرزه رشینگری

گیاه مرزه رشینگری از گونه های مرزه انحصاری ایران است که به دلیل داشتن کارواکرول بالا در اسانس استفاده از آن در صنایع داروییرو به گسترش می باشد. برنامه اهلی سازی و اصلاح رقم مناسب از این گیاه جهت کشت از چند سال پیش در ایران آغاز شده است. درغربالگری اولیه، 1200 جمعیت از 12 رویشگاه و کشت در شرایط محیطی یکسان، نهایتا تعداد 58 هم گروه برتر از این گیاه شناساییشدند. به منظور تعیین والدین مناسب جهت تولید واریته سنتتی ، 58 هم گروه در سال های 94-1392 در منطقه سبیلی (فدک) دزفول مورد بررسی قرار گرفتند. در تحقیق حاضر، نتاج نیمه خواهری از تلاقی پلی کراس هم گروه های برتر تهیه و جهت ارزیابی در قالبطرح بلوک های کامل تصادفی با شش تکرار کشت شدند. صفات سطح مقطع بوته، ارتفاع گیاه، تعداد شاخه اصلی، تعداد شاخه فرعی،طول و عرض برگ، وزن تر و خش بوته، وزن خش برگ و گل، درصد اسانس و عملکرد اسانس در مرحله گلدهی کامل اندازهگیری شدند. وراثت پذیری خصوصی براساس تک بوته ((H(1) واریانس افزایشی و قابلیت ترکیب پذیری برای هر صفت محاسبه گردید. میزان وراثت پذیری خصوصی برای صفات سطح مقطع، ارتفاع و تعداد شاخه اصلی بیشترین و برای صفتتعداد شاخه فرعی کمترین بودند. واریانس افزایشی برای صفات سطح مقطع، تعداد شاخه اصلی، وزن تر، وزن خشک ، وزن برگ و گلو ارتفاع گیاه معنی دار بود. با گزینش 20 درصد از خانواده های ناتنی برای صفت عملکرد اسانس براساس قابلیت ترکیب عمومی، بهترتیب خانواده های (K(56), Z(28), Z(26), E(37), E(59), F(14), Z(37), Z(12), F(27 و (G(27 را می توان به عنوان والدین مناسب جهت تولید واریته سنتتی انتخاب نمود.