ارتباط بین تغییرات کاربری اراضی و افت سطح آب زیرزمینی در دشت زنجان

ارتباط میزان تغییرات کاربری اراضی با نوسانات سفره آب زیرزمینی یکی از روش های مستقیم تاثیرات کاربری بر وضعیت هیدرولوژیکی هر منطقه است که می تواند مدیران را در مدیریت بهینه منابع طبیعی یاری دهد. برای انجام این تحقیق نقشه کاربری اراضی سال 1386 و 1392 برای تعیین میزان و نوع تغییرات در طی این شش سال، با هم مقایسه شد در ادامه برای بررسی دقیق تر میزان افت سطح آب در هر پیزومتر در طی سال آبی 87-86 تا سال ابی 92-91 محاسبه شد و به صورت لایه نقطه ای وارد GIS شد.سپس از طریق روش کریچینگ درون یابی انجام شد و مکان هایی از آبخوان دشت که بیشترین افت را داشتند مشخص شد. افزایش نشان داد بیشترین تغییرات از کاربری های مختلف به کاربری زراعت آبی با 34/95 درصد در کل محدوده آبخوان دشت زنجان است. نتایج درون یابی نشان داد در منطقه از آبخوان دشت زنجان که در طول 6 سال آبی بیشترین میزان افت را داشته است، تعطیلات از پوشش درختی به زراعت آبی با شامل بودن 17/34 درصد از مساحت این قسمت بالاترین میزان تغییرات کاربری اراضی را در بر می گیرد. بنابراین اکثر تغییرات در طول 6 سال در آبخوان دشت زنجان به کاربری های بود که منجر به افزایش برداشت از منابع آب زیرزمینی و در نتیجه کاهش سطح آب زیرزمینی در منطقه خواهد شد. در واقع ما در پی این بوده ایم که از افت سطح آب زیرزمینی، تحقیقات کاربری ها را نتیجه بگیریم ولی فعلاً در دشت زنجان افت سطح آب است که نتیجه تغییرات کاربری شده است. بنابراین انتظار می رود در آینده این تأثیر معکوس شود و افت شدید سطح آب زیرزمینی منطقه به کاربری های دشت مؤثر واقع شود و در نتیجه کاربری هایی مثل زراعت آبی دیگر در منطقه قابل اجرا نباشد.