تحلیلی بر پیامدهای مخرب پروژه های آبیاری بر بوم سازگان اراضی زراعی شهرستان بندرعباس

آب به عنوان منبع حیات و عامل اصلی بقاء به مهمترین مؤلفه خودکفایی و استقلال سیاسی – اقتصادی تبدیل شده و اخیراً آثار اولیه بحران در میدان منازعات سیاسی و بین کشورها مشاهده میشود . در سرزمین پهناور ایران نه تنها کمبود آب در نتیجه عوامل کلیماتولوژی(1) منطقه حاصل گردیده و در نتیجه مشکلاتی را برای روند توسعه ی کشاورزی بوجود آورده است ، بلکه سیلابهای موضعی و فصلی(2) نیز عامل زیانباری می باشد که بر پیامدهای مخرب موجود افزوده است . بنابراین برای حل این مشکل مهمترین مسئله ، مدیریت آب یا ایجاد تعادل بین عرضه و تقاضای آب می باشد و از آنجا که بخش کشاورزی حدود 80 درصد آب موجود را مصرف می نماید لذا ایجاد یک برنامه ریزی مدون و اصولی در راستای مدیریت صحیح منابع آبی و خاکی کشور بر اساس « الگوهای تعادل عمومی » از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است . بطور کلی این الگوها روابط منطقی بین متغیرهای زمانی ( نیروی انسانی – فن آوری و سرمایه ) را با ویژگیهای اکولوژیک هر منطقه برقرار می سازد و بر اساس توان سرزمین و نیازهای اقتصادی ، اجتماعی ، بهترین الگوی استفاده از منابع آبی را از لحاظ کمی و کیفی پیشنهاد می نماید . اما بنا به دلایل مختلفی که از مهمترین آنها میتوان به افزایش جمعیت و فشار بیش از حد منابع و بهره برداری غیر اصولی از آن اشاره نمود ، چنین تعادلی بین عرضه و تقاضا برقرار نشده و نه تنها در کشور بطور صحیح و منطقی از بیلان آبی موجود در کشور بواسطه استفاده های نادرست از کاربری اراضی ، تخلیه آلاینده ها به اکوسیستم های آبی و بالاخره مدیریتهای ناشایست در چگونگی برنامه ریزیهای میان مدت و بلند مدت ، از حجم آب موجود در کشور نتوانسته ایم به نحو احسن استفاده نمائیم که متاسفانه برای جبران این معضل بی محابا با اقدام به انجام انواع پروژه های آبیاری وسیع و کلان بدون رعایت موازین اکولوژیکی و پیامدهای زیست محیطی آن ، مشکلات عدیده ای را باعث شده ایم که از مهمترین آنها می توان با کاهش سطح آبهای زیرزمینی ، شور شدن اراضی ، انهدام زیستگاههای حساس ، ورود آلاینده های آلی و میکروبی در آبهای سطحی و زیرزمینی اشاره نمود که با توجه به اهمیت موضوع به تشریح هر کدام از اثرات منفی پروژه های آبیاری بر محیط زیست یک ناحیه با تأکید بر مناطق مختلف استان هرمزگان پرداخته می شود .