ارزشیابی آثار محیط زیستی توسعه باغات در منطقه حفاظت شده کالمند- بهادران

بر اساس قوانین و مقررات وضع شده در بسیاری از کشور‌ها و نیز ایران، هر نوع فعالیتی که اثر مهم و مشخصی بر محیط زیست پدید آورد مشمول انجام مطالعات ارزیابی اثرات زیست محیطی می‌گردد. ارزیابی آثار محیط زیستی (EIA) از جمله روش‌های بسیار کارآمدی است که با شناسایی محیط زیست و درک اهمیت آن‌ها، آثار بخش‌ها و فعالیت‌های مختلف یک پروژه بر اجزای محیط را بررسی و ارزیابی می‌کند و در نهایت با توجه به نتایج حاصل از آن، راهکار‌هایی جهت ایجاد سازگاری بیشتر بیان می‌دارد. محیط زیست بستر زندگی و حیات بشر و سایر موجودات زنده است که در آن یک تعامل و رابطه متقابل و کاملاً بهم پیوسته‌ای بین انسان و طبیعت برقرار است به گونه‌ای که هر گونه تغییر نامطلوب در شرایط محیطی و اکولوژیکی آثار مخرب و زیانباری بر روی انسان و محیط و سایر موجودات زنده می‌گذارد. منطقه مطالعاتی مورد نظر منطقه حفاظت شده کالمند- بهادران است که فعالیت‌های مختلف بشری همچون باغداری و توسعه روستا‌ها در منطقه بر محیط زیست و حیات وحش آن بخصوص آهو تأثیر فراوان گذاشته است. از آنجایی که تمامی جوامع بشری از فراورده‌هایی استفاده می‌کنند که منشأ اولیه آن حیات وحش است و یا به عبارت دیگر از گونه‌های گیاهی یا جانوری مشتق شده اند دو نوع فعالیت معیشتی عمده یعنی کشاورزی و دامداری که هم اکنون زیر بنیاد اقتصادی کشور‌های جهان سوم را تشکیل می‌دهد بر روی گونه‌های گیاهی اصلاح شده و دام‌های اهلی شده بنیاد نهاده شده است که کانون اولیه آن‌ها گونه‌های گیاهی و جانوری اولیه بوده است. هم اکنون بسیاری از حیات وحش منطقه کویری به علت تخریب زیستگاه و شکار بی‌رویه حتی در مناطق تحت حفاظت در معرض تهدید و خطر انقراض قرار دارند. در مناطق کویری اجتماعات نباتی نه تنها به عنوان تضمین کننده بقاء گونه‌های جانوری بلکه به عنوان عامل اصلی پایداری اکوسیستم و جلوگیری از افزایش بیابان زایی از اهمیت خاصی برخوردار است. از این رو در این پروژه برای بررسی اثر مداخلات انسانی در زمینه توسعه باغات و ارزیابی اثرات زیست محیطی آن از روش ماتریس ایرانی استفاده شده است و پس از بررسی روابط متقابل و یک به یک ریز عوامل و ریز فعالیت‌ها در قالب آثار مثبت و منفی این نتیجه گیری حاصل شد که با توجه به اینکه میانگین رده بندی در کمتر از 50% موارد و فقط در ردیف‌های کمتر از3/1- است پروژه با ارائه یک سری طرح‌های بهسازی مورد تأید می باشد.