مؤلفه های آموزشی منجر به توسعه انسانی بر اساس آموزه های اسلام

توسعه انسانی از رویکردهای مطرح در مباحث مدیریت توسعه است. توجه به آموزش بهعنوان بازوی اجرایی و فرهنگ ساز این حرکت و رکن آگاهی بخش به انسان، وجه تمایز و اهمیتتوسعه انسانی در عصر دانایی است، چرا که مؤلفه های دیگر نیز در سایه ی آموزش صحیح و تربیتشهروندان محقق می شود. اما به اعتقاد بسیاری از صاحبنظران -از جمله اندیشمندان اسلامی -ویژگی های تعریف شده برای مؤلفه ی آموزش (و سنجش آن)، کفایت نمی کند و به مقیاس هایرضایت بخش تری احساس نیاز می شود. دلیل اصلی این امر در نگاه اندیشمندان اسلامی، تفاوتدیدگاه غرب و اسلام در تلقی از انسان است که در مفاهیم توسعه انسانی و هدف تعریف شده ی آنتأثیر مستقیم دارد. این مقاله بر اساس بازتعریف این مفهوم با طرح این پرسش که آموزش باید چهویژگی هایی داشته باشد تا توسعه انسانی در جامعه محقق گردد به پاسخگویی این سئوال پرداختهاست. در این راستا، با نمونه گیری هدفمند از کتب حدیث و روایت و تفاسیر قرآن و با استفاده ازتحقیق توصیفی به روش تحلیل محتوای متون، دو مؤلفه (1) عقلانیت وحیانی و (2) علم نافع بهعنوان مؤلفه های اصلی استخراج شده است که با زیر مقولات استمرار در تفکر، اهتمام به آزادگی،استمداد از تجربه، التزام به سلوک اخلاقی، درهم تنیدگی تزکیه با علم نافع، ابتنای به نیاز واقعی،تکیه بر منبع صحیح، توجه به نتیجه عملی، کارآمدی و داشتن هویت جمعی توصیف شده اند.