استفاده از رحم اجاره ای، ویژگی ها و ماهیت حقوقی این قرارداد

ازدواج و تشکیل خانواده یکی از دغدغه های اصلی و اولیه بشر بوده است. فرزنددار شدن نیازی است که بشر همواره آن رااحساس کرده است و عدم باروری همواره برای بسیاری از خانواده ها مشکل ساز شده است. امروزه با پیشرفت و رشد صورتگرفته در جوامع انسانی کمتر شاهد از هم پاچیدن کانون گرم خانواده ها به دلیل عدم داشتن توانایی در باروری هستیم و راههای بسیاری برای حل این مشکل به کمک خانواده ها آمده اند. اما نباید از یاد برد که ناباروری مشکلی است که به خودیخود از بین نرفته و بسیاری از زوج ها در سراسر جهان از این مشکل رنج می برند. روش های مختلفی برای درمان ناباروریوجود دارد اما یکی از تازه ترین روش های استفاده از رحم اجاره ای است. به زبان دیگر می توان گفت، استفاده از این روشقراردادی است که به موجب آن یک زن (مادر جانشین) در مقابل یک زوج ازدواج کرده (والدین حکمی) موافقت می کند کهجنینی را برای آن ها تا زمان تولد، حمل کند و بعد از تولد بچه را به زوج تسلیم کند. یکی از حالتهای مختلف استفاده ازروشهای نوین باروری مصنوعی استفاده از رحم جایگزین می باشد که اصطلاحاً به آن «اجاره رحم» نیز می گویند. بدین معنی که طبق قراردادی زنی (غیرهمسر) قبول می کند تا با استفاده از روش های کمکی تولیدمثل و با استفاده از اسپرم و تخمکوالدین حکمی که در محیط آزمایشگاه بارور شده و به جنین تبدیل شده باردار شود و پس از سپری شدن مدت حمل و تولد،فرزند را به زوج طرف توافق (والدین حکمی) تحویل دهد و در مقابل والدین حکمی نیز باید از عهده تعهدات با توجه به نوعقرارداد منعقده برآیند. این گونه قراردادها با حقوق مربوط به شخصیت انسان ارتباط کامل دارند و در این زمینه در کشورماننص صریح قانونی وجود ندارد و هر چند ماهیت حقوقی اینگونه قراردادها با هیچکدام از عقود معین در قانون مدنی با وجودشباهت با بعضی از آنها منطبق نیست، ولی به نظر می رسد اینگونه قراردادها بر اساس ماده 10 قانون مدنی صحیح و لازم الاجرامی باشند.