بررسی وضعیت توزیع فضایی جمعیت در شبکه شهری استان خراسان رضوی

بحث در مورد نظام شبکه شهری در سطوح مختلف اعم از ملی یا منطقه ای زمانی آغاز می شود که آرایش و نظم فضایی این شهرها در سطح شبکه شهری از قالب سلسله مراتبی منظم خود خارج شده و به سمت الگویی نامتعادل و ناهماهنگ پیش رود. هدف مقاله تحلیل شبکه شهری در استان خراسان رضوی و ارائه راهکارهایی جهت تعادل بخشی است. روش مقاله، توصیفی- تحلیلی است و با استفاده از شاخص های تمرکز شهری و ضریب آنتروپی به چگونگی و تحلیل شبکه شهری این استان می پردازد. نتایج به دست آمده از به کارگیری شاخص های عدم تمرکز برای استان خراسان بدون در نظر گرفتن تقسیمات آن تقریبا همسو بودند، در شاخص های عدم تمرکز در سه دوره آخر روند رو به بهبودی را در استان خراسان بزرگ شاهدیم. اما نتایج به دست آمده از شاخص های تمرکز و تعادل در استان خراسان رضوی در سال 1385 و 1390 از افزایش تمرکز و عدم تعادل خبر می دهد که یکی از دلایل اصلی این افزایش، جدا شدن دو استان خراسان شمالی و جنوبی از این استان می باشد. زیرا دو شهر بیرجند و بجنورد (مراکز استان های جدا شده) در سرشماری قبل از سال های 1385 و 1390، از لحاظ جمعیتی همواره از شهرهای ردیف چهارم و پنجم استان بوده اند.