جایگاه خوشنویسی و خوشنویسان در جامعه عصر تیموری

در طول تاریخ ایران پس از اسلام، سدهٔ ۹ ق را که مقارن با دوران حاکمیت تیموریان بر این سرزمین است می توان عصر رشد و شکوفایی انواع شاخه های هنری نظیر نقاشی، معماری، تذهیب، کتاب ارایی و موسیقی دانست. در زمینهٔ خوشنویسی نیز رواج و تکامل خطوط مانند نستعلیق و تعلیق علاوه بر رونق بازار این هنر باعث شد تا خوشنویسی با فرهنگ ایرانی همگونی پایداری برقرار سازد. کار کردهای متعدد و مفید خوشنویسان و جایگاه قابل احترام آنان در جامعهٔ عصر تیموری، قشرهای فرودست را نیز به سمت فراگیری این هنر در درون نهادهایی که به امر آموزش خوشنویسی می پرداختند، سوق داد. از جمله کار کردهای سیاسی این قشرها می توان به فتحنامه نویسی، نوشتن ناشیر شاهانه تاثیر ہمحنر انان خر روابط بیں المللی تیموریان اشاره نمود که در جایگاه دبیر و منشی به ایفای این وظایف می پرداختند. آموزش خوشنویسی، تربیت فنی و اخلاقی هنرآموزان، ترویج فرهنگ هنردوستی، تولید محصولات فرهنگی، و القای ارزشهای دینی به ویژه در قالب مذهب تشیع از جمله کار کردهای فرهنگی آنان بودند. علاوه بر این ها خوشنویسان به مثابهٔ یک صنف آجتماعی و در درون کارگاه های هنری، پاسخگوی سفارش های مردمی اعم از نگارش سنگ قبر، نوشتن قباله ها و سجلات و انشای نامه ها بودند. اموزش این هنر در درون نهادهایی همچون کتابخانه ها، مدارس، هنرستان ها، دبیرستان ها، دارالانشاها و مکتب ها صورت می گرفت. تحقیق حاضر سعی در تبیین کار کردها و جایگاه خوشنویسی و خوشنویسان و نهادها و مراکز مهم پرورش این هنر نظیر تبریز و شیراز و هرات با استفاده از روش توصیفی و تحلیلی و با تکیه بر اسناد خطی و منابع کتابخانه ای دارد.