جوانه ز نی علف پشمکی (Bromus tomentellus) در شرایط تنش خشکی در واکنش به پیش تیمار بذر

در این پژوهش، اثر پرایمینگ بر جوانه زنی و رشد اولیه گیاهچه گیاه مرتعی علف پشمکی (Bromus tomentellus) در شرایط تنش خشکی مورد بررسی قرار گرفت. تنش خشکی در پنج سطح (صفر، 3/0-، 6/0-، 9/0- و 2/1- مگاپاسکال) با استفاده از پلی اتیلن گلیکول اعمال شد. تیمارهای آماده سازی (پرایمینگ بذر) نیز شامل شاهد (بدون پرایمینگ)، پرایمینگ با آب و پرایمینگ با نیترات پتاسیم بودند. آزمایش به صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملا تصادفی در چهار تکرار اجرا شد. نتایج نشان داد که اثر اصلی تنش خشکی و پیش تیمار (آماده سازی بذر) به ترتیب در سطح احتمال یک درصد و پنج درصد بر مولفه های درصد جوانه زنی، وزن خشک گیاهچه، طول ریشه چه و طول ساقه چه معنی دار بود ولی اثر متقابل تنش خشکی × آماده سازی بذر اثر معنی داری بر خصوصیات جوانه زنی بذر علف پشمکی نداشت. با افزایش تنش خشکی، خصوصیات جوانه زنی علف پشمکی شامل درصد جوانه ز نی، وزن خشک گیاهچه، طول ریشه چه و طول ساقه چه کاهش یافتند. مقاومت هر کدام از این خصوصیات به تنش خشکی متفاوت بود، به طوری که رشد ساقه چه از حساسیت بیشتری نسبت به سایر مولفه-های جوانه زنی علف پشمکی در شرایط تنش خشکی برخوردار بود. به طوری کلی می توان اذعان نمود که علف پشمکی سطوح کم تا متوسط تنش خشکی (پتانسیل اسمزی 3/0- و 6/0- مگاپاسکال) را تا حدودی تحمل می کند ولی به شدت های بالای تنش خشکی (9/0- و 2/1- مگاپاسکال) حساسیت زیادی دارد، به طوری که در سطوح بالای تنش خشکی جوانه ز نی آن به شدت کاهش پیدا می کند که لازم است در هنگام بذرپاشی مراتع به منظور احیای آنها، این نکته مورد توجه قرار بگیرد. درصد جوانه زنی و وزن خشک گیاهچه علف پشمکی با بکارگیری پیش تیمار بذر بهبود یافت. بین تیمارهای پرایمینگ با آب و نیترات پتاسیم تفاوت معنی داری وجود نداشت. با این حال، با توجه به سادگی کاربرد و ارزانی، استفاده از آب برای پیش-تیمار بذر علف پشمکی برای بهبود درصد جوانه زنی قابل توصیه است. با بکارگیری پیش تیمار آب، درصد جوانه زنی علف-پشمکی نسبت به تیمار شاهد حدود 58 درصد بهبود یافت در حالی که پیش تیمار نیترات پتاسیم باعث افزایش 33 درصدی تعداد بذور جوانه زده ی علف پشمکی شد. طول ساقه چه و طول ریشه چه حاصل از جوانه زنی بذر علف پشمکی تنها با اعمال پیش تیمار آبی بهبود پیدا کرد و تفاوت معنی داری بین تیمار شاهد (بدون پیش تیمار) و نیترات پتاسیم مشاهده نشد. به طور کلی، نایج تحقیق حاضر نشان داد که پرایمینگ، هر چند ممکن است در کاهش اثرات تنش خشکی موثر نباشد ولی در شرایط غیرتنش باعث بهبود عملکرد جوانه زنی بذور علف پشمکی می شود.