جایگاه زن و خانواده در لایحه برنامه ششم توسعه

مسیر کشور ما در دستیابی به رشد و توسعه پایدار را برنامه های 5 ساله ی توسعه ترسیم می کنند. برنامه های توسعه بر اساس اسناد بالا دستی همچون قانون اساسی و سند چشم انداز 20 ساله طراحی و تدوین می گردند. بررسی و فهم جایگاه مقولات مختلف اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی در ایران، بیش از همه با بررسی اسناد بالا دستی به ویژه برنامه های توسعه ی کشور میسر می گردد. برای آشنایی با نقش و جایگاه زن و خانواده در مسیر توسعه و پیشرفت کشور، مرور برنامه های توسعه مفید به نظر می رسد. در حال حاضر برنامه ی پنجم توسعه به پایان راه رسیده است و متولیان امر در صدد طراحی و تدوین برنامه ششم توسعه هستند. در این راستا،لایحه ششم توسعه توسط دولت برای تصویب نهایی به مجلس ارایه شده است. ضروری است بدنه کارشناسی کشور بررسی بندهای مختلف لایحه پیشنهادی، نظرات ترمیمی خود را به تصمیم سازان کشور ارایه کنند تا بهترین برنامه برای ترسیم مسیر پنج سال آینده کشور به تصویب برسد. در این راستا، مقاله حاضر موضوع زن و خانواده را در لایحه پیشنهادی مورد بررسی قرار داده است. ماده 31 که اصلی ترین بخش مربوط به زن و خانواده در برنامه ششم توسعه در لایحه پیشنهادی است، با کلید واژه ی رویکرد عدالت جنسیتی ، دستگاه های اجرایی را موظف به برنامه ریزی در جهت تحکیم بنیان خانواده، استیفای حقوق زنان و ارتقای نقش ایشان در مسیر رشد و توسعه کشور میسازد. به نظر میرسد مفاهیم مندرج در ماده 31 نیاز به شفاف سازی بیشتر دارد تا ضمن رفع ابهامات موجود، ربط منطقی بخشهای مختلف ماده مذکور برجستهتر گردد. نکته دیگر آن است که علیرغم تاکید سیاستهای کلی برنامه ششم بر توجه برنامه ششم توسعه به موضوع جمعیت و سیاست های کلان ابلاغی در خصوص جمعیت، در لایحه پیشنهاد شده، نشانی از ماده واحدهای با اشاره صریح یا ضمنی به موضوع جمعیت نمی بینیم که لازم است در این خصوص تجدید نظری صورت گیرد. در نهایت از آنجا که آیین نامه اجرایی ماده 31 در آینده و پس از تبدیل لایحه به قانون، به تصویب هیات وزیران خواهد رسید، به نظر می رسد توفیق برنامه در تحقق اهداف کلان کشور در حوزه زن و خانواده وابسته به نحوه تدوین و اجرا و نظارت بر آیین نامه مزبور خواهد بود و با توجه به متن لایحه، ما از جزییات بیشتر در خصوص راهکارهای برنامه در تحقق اهداف خود در خصوص موضوع زن و خانواده اطلاع چندانی نداریم. لذا در این مرحله، جز توصیه به استفاده از تمام توان کارشناسی کشور برای تدوین آییننامه ی مناسب و راهگشا برای حل مشکلات انبوه حوزه زن و خانواده، حرف دیگری نمی توان زد.