بررسی اثر هورمون رشد بر پارامترهای هیستومورفومتریک بیضه متعاقب تجویز متوترکسات در موش صحرایی

متوترکسات جزء داروهایی است که در شیمی درمانی تومورهای مختلف و در درمان بیماری های التهابی کاربرد وسیعی دارد. هدف از این مطالعه تعیین اثر هورمون رشد برروی پارامترهای هیستومورفومتریک بافت بیضه متعاقب تجویز متوترکسات در م وش صحرایی می باشد. در این مطالعه تجربی، 80 سرموش صحرایی نر نژاد ویستار، به دو گروه کنترل (n=20) و شش گروه تحت مطالعه (n=60 تقسیم شدند. گروه تحت مطالعه اول و دوم به ترتیب 14 و 28 روز متوالی، هورمون رشد به میزان 0/3mg/kg به صورت داخل صفاقی دریافت کردند. گروه تحت مطالعه سوم و چهارم به ترتیب 14 و 28 روز هر هفته یکبارف داروی مترترکسات با دوز 1mg/kg به صورت داخل صفاقی دریافت نمودند. در گرو تحت مطالعه پنجم و ششم موشها به صورت توام از هر دو داروی متو ترکسات و هورمون رشد به مدت 14 و 28 روز دریافت کردند. گروه کنترل نیز مدت 14 و 28 روز سالین نرمال را به صورت داخل صفاقی دریافت نمود. بعد از گذشت زمانهای ذکرشده، نمونه بیضه اخذ شده و پس از تهیه مقاطع بافتی و رنگ آمیزی هماتوکسیلین- ایوزین، از لحاظ بافت شناسی و پارامترهای هیستوموفومتریک شامل: قطر لوله های منی ساز، ضخامت اپی تلیوم لوله های منی ساز، ضخامت بافت بینابینی و ضخامت کپسول همبندی مطالعه شدند. نتایج این مطالعه نشان داد که داروی متوترکسات دارای اثرات مخرب بر روی بافت بیضه و فرایند اسپرماتوژنز در گروه های تحت درمان با متوترکسات در مقایسه با گروه کنترل می باشد. همچنین در روز 28 بعد از تجویز متوترکسات قطر لوله های منی ساز و ضخامت اپی تلیوم لوله های منی ساز نسبت به گروه کنترل کاهش معنی دار (p<0/05) و ضخامت بافت بینابینی و ضخامت کپسول همبندی نسبت به گروه کنترل افزایش معنی دار (p<0/05) نشان می دهد. تجویز هورمون رشد به تنهایی اثر معنی دار بر مورفومتری بافت بیضه نداشت. در تجویز همزمان ه ورمون رشد و متوترکسات، هورمون رشد به طور معنی دار (p<0/05) اثرات ترمیمی در مورفومتری بافت بیضه و فرایند اسپرماتوژنز در مقایسه با گروه متوترکسات تنها نشان داد. البته اثر این داروها در روند اسپرماتوژنز و ناباروری انسان نیاز به مطالعات بیشتر دارد. پژوهشنامه دامپزشکی، 1389، دوره 6، شماره 1، 29-23.