بررسی اولویت غذایی ماهی قزل آلای خال قرمز در رودخانه های حویق، شفارود، تنکابن و لار

قزل آلای خال قرمز ماهی آسیب پذیر از آزادماهیان بوده و در بالادست اغلب آبهای شیرین حوزه ایرانی دریای خزر منجمله رودخانه های حویق، شفارود، تنکابن و لار انتشار دارد. این بررسی از زمستان 1388 تا پاییز 1389 و با هدف آشنایی با عادت تغذیه ای این ماهی و تغییرات آن در رودخانه ها، فصول سال و اندازه ماهی صورت گرفت و از دستگاه الکتروشوکر ، تور پرتابی و قلاب دستی جهت صید ماهیان استفاده شد. ماهیان مورد بررسی دارای اوزان 1/87 تا 893/9 میانگین 89/80 ± 71/40 گرم، طول کل 46 تا 462 (میانگین 64/94 ± 161/00) میلیمتر و سن + 0 تا + 7 (3 ساله ها غالب) بودند. میانگینهای شاخص های شدت تغذیه IF ؛ 327/07 ± 344/16 پری لوله گوارش GSI ؛ 5/58 ± 7/17 و طول نسبی لوله گوارش RLG ؛ 0/10 ± 0/89 برآورد گردید که با استفاده از آزمون کروسکال-والیس بین رودخانه ها از نظر این شاخص ها و طول و وزن نمونه ها اختلاف آماری مشاهده گردید. شاخص تهی بودن لوله گوارش CV نیز صفر 0 تعیین گردید. در لوله گوارش قزل آلای خال قرمز مناطق مطالعاتی 56 خانواده از 20 راسته جانوری شامل شکم پایان، دوکفه ایها ، زالوها ، کرمهای کم تار ، ناجورپایان ، جورپایان ، قاب بالان ، دوبالان ، یکروزه ها ، نیم بالان ، پرده بالان، پروانه ها، مگالوپترا، سنجاقکها، جوربالان، بهاره ها، بال موداران، عنکبوتهای آبی،کلیسرداران و آزادماهی شکلان مشاهده شد که دوبالان، قاب بالان و بال موداران بترتیب با 12 ، 7 و 6 خانواده، بیشترین تنوع را در محتویات غذایی قزل آلای خال قرمز دارا بودند. نتایج بررسی کنونی نشان داد که تغییرات اولویت غذایی بر حسب ایستگاه، فصل، سن و جنسیت ماهیان اندک می باشد بطوری که خانواده های Chironomidae ؛ Simuliidae و Baetidae در تمامی رودخانه ها Heptageniidae در 3 رودخانه و Tipulidae در رودخانه شفارود بعنوان طعمه اصلی بودند. همچنین خانواده Baetidae در 4 فصل Chironomidae در 3 فصل Simulidae و Hydropsychidae در 2 فصل و Heptageniidae و Tipulidae در یک فصل سال غذای ترجیحی بودند. خانواده های Chironomidae و Baetidae در تمامی گروه های سنی مورد مطالعه و خانواده های Heptageniidae و Simuliidae هر کدام در دو گروه سنی به عنوان غذای اصلی میباشند و تفاوتی بین دو جنس نر و ماده از این نظر مشاهده نشد. در یک جمع بندی می توان گفت که این ماهی در منطقه مطالعاتی، گونه ای بنتوزخوار و وسیع خوار میباشد.