نگرشی بر شهر نشینی دوران اسلامی مطالعه موردی شهر تاریخی جرجان

بسیاری از اصول شهرسازی و معماری دوران اسلامی خصوصا قرون نخستین آن، برگرفته از اصول شهرسازی قبل از اسلام و به خصوص دوران ساسانیان است. با این وجود،ما در دوران اسلامی مواردی را درشهر نشینی و شهرها مشاهده میکنیم که پیش از آن دیده نشده بودو میتوان گفت اسلام باظهورش در اوایل قرن هفتم میلادی مسایل سیاسی،اقتصادی،اجتماعی وهنری بسیاری از کشور های آن روزها را تغییر داد.هدف این پژوهش،بررسیشهرنشینی دوران اسلامی درایران از منظرباستان شناسی است.و از آنجا که پهن دشت گرگان به عنوان یکی از مراکز مهم تمدن در شمال ایران،از دورانپارینه سنگی جدید تا به امروز همواره زیستگاه انسان بوده است در این مقاله به بررسی یکی از قدیمی ترین ومهم ترین شهرهای تاریخیسرزمین گرگان،شهر تاریخی جرجان و شهرنشینی در این شهر در دوران پیش از اسلام وصدر اسلام پرداخته ایم.این مقاله که به روش توصیفی نوشتهشده سعی کرده با استفاده از داده های تاریخی به بررسی اهمیت این موضوع از جنبه ی معماری و اجتماعی بپردازد.روش جمع آوری اطلاعات دراین مقاله به شیوه کتابخانه ای است و طی آن مشخص می شود، دین عامل مهمی در پیشرفت الگوی شهر مورد بررسی بوده است و تمامی شاخصها و عناصر زندگی اجتماعی و کالبدی شهر تحت تاثیر این عامل مهم قرار گرفته اند،اگر چه در طی مقاله مشخص میشود،عوامل دیگری نظیر معماریو شهرسازی پیش از اسلام و موقعیت جغرافیایی نیز تاثیر زیادی در شکل گیری شهر ها و شهر نشینی در ایران اسلامی داشته است که این عواملدر رابطه با شهر مورد بررسی نیز صدق می کند.