بررسی ساختار جوامع و ترکیب گونه ای علف های هرز در مزارع گندم آبی (Triticum aestivum L.) استان خراسان جنوبی

به منظور بررسی تراکم و غالبیت علف های هرز مزارع گندم آبی (L. Triticum aestivum) استان خراسان جنوبی مطالعه ای در سال زراعی 1389 انجام گرفت. در مجموع تعداد 240 مزرعه از هشت شهرستان در سطح استان انتخاب شد. در این مزارع تعداد 56 گونه علف هرز از 16 خانواده گیاهی شناسایی شد. خانواده های گندمیان، کاسنی، شب بوییان و چغندریان به ترتیب با 15 (26/79 درصد)، نه (16/7 درصد)، شش (10/71) و شش گونه (10/71) به ترتیب بیشترین تعداد گونه های علف هرز مزارع گندم را تشکیل دادند. بیشترین فراوانی گونه ها متعلق به خانواده گندمیان بود. در بین گونه های خانواده ی کاسنی، علف هرز بومادران (Achilla biberstinii L.) با 37/38 درصد، در خانواده ی شب بوییان علف هرز ازمک (Cardaria draba L.) با 28/31 درصد و در خانواده ی چغندریان، علف هرز سلمه (Chenopodium album L.) با 37/47 درصد بیشترین فراوانی را دارا بودند. از نظر تراکم (تعداد بوته در متر مربع) علف های هرز ازمک، سلمه، تلخه (Acroptilon repense L.)، خارشتر (Alhagi pseudalhagi L.) و هفت بند (Polygonum aviculare L.) به ترتیب با 1/38، 1/31، 1/29، 1/27، و 1/04 بوته در متر مربع بیشترین میانگین تراکم را در بین علف های هرز به خود اختصاص دادند. از نظر شاخص وفور، علف های هرز خارشتر، سلمه و بومادران به ترتیب به عنوان علف های هرز غالب شناسایی شدند. شهرستان قاینات با 29 گونه و بیرجند با 13 گونه به ترتیب بیشترین و کم ترین غنای گونه ای را داشتند.