بررسی واکنش عملکرد و اجزای عملکرد سویا (Glycin max L.) به تاریخ کاشت، دما و ساعات آفتابی

این تحقیق به منظور بررسی اثر تاریخ کاشت، دما و ساعات آفتابی بر عملکرد و اجزای عملکرد گیاه سویا (Glycine max L.) در منطقه علی آباد کتول واقع در استان گلستان در سال زراعی 91-1390 به صورت پیمایشی انجام گردید. به این منظور در محدوده علی آباد کتول، مزارع مختلف سویا مورد شناسایی قرار گرفتند. به طور کلی در این بررسی 30 مزرعه سویا از رقم کتول (D.P.X) و 30 مزرعه سویا از رقم ساری (J.K) انتخاب شدند. سپس از هر مزرعه انتخابی جهت ارزیابی صفات مورد نظر (طول دوره های مختلف فنولوژیکی، عملکرد و اجزای عملکرد)، 5 قطعه در الگوی زیگزاکی شکل (∑) انتخاب و در هر قطعه ارزیابی های لازم به روی صفات مربوطه صورت گرفت. نتایج نشان داد تمام صفات مربوط به اجزای عملکرد در هر دو رقم کتول و ساری به غیر از تعداد دانه در متر مربع در رقم ساری تحت تاثیر تاخیر در کاشت قرار گرفته و به طور معنی دار کاهش می یابد. بین عملکرد دانه و تاخیر در کاشت از ابتدای تیرماه یک رابطه معنی داری وجود داشت و به ترتیب 79 و 53 درصد از تغییرات را در ارقام کتول و ساری توجیه نمود. با توجه به شیب معادله رگرسیونی بین تاخیر در کاشت و عملکرد دانه معلوم می گردد که به ازای هر روز تاخیر در کاشت از اول تیر ماه در ارقام ساری و کتول به ترتیب 37/4 , 50/6 کیلوگرم در هکتار از عملکرد دانه کاسته می شود. بین تاخیر در کاشت و طول دوره های مختلف رشد (رویشی، زایشی و کل دوره رشد) رابطه منفی و معنی داری در سطح احتمال 1 درصد وجود داشت. همچنین صفات مربوط به اجزای عملکرد سویا تحت تاثیر میانگین دما و مجموع ساعات آفتابی طی دوره گلدهی و پر شدن دانه قرار گرفته و افزایش یافت.