راهبرد توسعه روستایی در ایران: تحلیل دیدگاه ها

در ایران نزدیک به چهار دهه است که بحث توسعه روستایی به طور عام و راهبردهای توسعه روستایی به طور خاص، موضوع بحث اندیشمندان، کارشناسان و برنامه ریزان بوده است. پژوهش حاضر با کاوش در دیدگاه های منتشر شده صاحب نظران در چارچوب مفاهیم و دوره زمانی تعریف شده مورد تحلیل، قرار گرفته است. به نظر می رسد این دیدگاه ها به عنوان مهم ترین مراجع تعیین راهبرد توسعه روستایی، در زمانی که همچنان و شاید بیشتر از همیشه به تدوین و اجرای راهبرد منسجم و کارآمد روستایی نیاز است، می توانند راهنمای کار و راهگشای مسایلی باشند که روزانه پیچیده تر و پراهمیت تر می شوند. رویکرد پژوهش حاضر تحلیل محتوا است. این مطالعه با بررسی مجموعه منابع توسعه روستایی تعریف شده، در مجموع 613 مورد از نظرهای مطرح شده درزمینه راهبرد توسعه روستایی ایران را بررسی کرده است. براساس تحلیل محتوایی این نظرها که نخست در 5 رویکرد مدیریتی – نهادی، اقتصادی، اجتماعی– فرهنگی، محیطی و فضایی– کالبدی تقسیم شده اند، 18 راهبرد کلان و 76 مقوله راهبردی برای توسعه روستایی در ایران را مطرح می کنند؛ براین مبنا، در زمینه مسایل راهبردی توسعه روستایی، ازمیان رویکردها، رویکرد مدیریتی- نهادی، از میان راهبردها، راهبرد ظرفیت سازی برای پیشبرد اقتصاد روستایی و ازمیان مقوله ها، موضوع رفع فقر و محرومیت و تعدیل الگوی توزیع ثروت بیشترین میزان توجه را در بین صاحب نظران توسعه روستایی کشور به خود اختصاص داده اند.